احترام شرط لازم در گفت‌و‌گوست

بریده‌ای از کتاب آداب گفت‌و‌ گو، نوشته رضا هوشمند، نشر مشق شب ۱۴۰۱

گفت‌وگوی خوب را عموماً می‌توان به مبادله‌ی محترمانه و سازنده ایده‌ها بین دو یا چند نفر در مورد موضوعی که مورد توجه متقابل است، تعریف کرد. یا به بیان ساده‌تر، گفت‌وگو خوب گفت‌و‌گوی بین افرادی است که به نظر دیگاه و تفکر دیگران احترام می‌کنند، به آنها گوش می‌دهند و درک می‌کنند.

احترام، مهم است، زیرا بدون آن شرکت‌کنندگان در یک گفت‌و‌گو تمایل چندانی به ادامه صحبت یا گوش دادن ندارند. هنگامی که شرکت‌‌ کننده در گفت‌وگو تصمیم گرفت که بحث دیگر ارزش درگیر شدن در آن را ندارد یا مضر و توهین آمیز شده است، شرایط گفت‌وگو به سمت از بین رفتن پیش می‌رود.

نکته قابل تأمل این است که یک گفت‌وگوی محترمانه لزوماً مساوی با یک گفت‌وگو خوب نیست. مردم می‌توانند احساس کنند که با ایده‌ها و ارزش‌های آنها با نهایت احترام و توجه رفتار می‌شود، اما احترام شرط لازم است و نه شرط کافی و اگر گفت‌و‌گو با وجود احترام مخاطب را به بینش و توجه جدید و دریافت تازه نرساند پس واقعاً چه چیزی گفته شده است؟! احتمالاً هیچ.