درسوگ استاد فرزانه
دکتر احمد مهدوی دامغانی
به قلم استاد رحمت الله نجاتی
مردی بلند رتبه ز ملک جهان برفت
وز خاندان ما پدری مهربان برفت
با نهایت تأثر و تألم ، روز جمعه بیست و هفتم خردادماه ۱۴۰۱ علامة فرزانه و استاد گرانمایه دکتراحمد مهدوی دامغانی پس از چند صباحی بیماری درسن ۹۵ سالگی از جهان هستی پرکشید و مرغ روح پاکش در ملکوت اعلی به محضر حق تعالی پیوست.
فقدان آن عالم جلیل القدر ثلمه ای جبران ناپذیر برای مسلمین و جامعة علمی و ادبی و دانشگاهی به ویژه ایرانیان مقیم خارج و باشندگانِ این سرزمینِ افتخارآفرین است.
خصوصیات مذهبی و اخلاقی و رأفت و مهربانی و بنده نوازی آن دانشمندِ بی بدیل و بزرگوار درحدّی بود که در حقیقت باید او را پدر معنویِ ایرانیان ملقّب نمائیم، زیرا چنانچه به گفتار و نوشتههای ایشان مراجعه کنیم، چه درمصاحبهها وچه در سخنرانیها و چه در آثار و مقالات و نوشتههای منتشر شده، نکتههایی مشاهده میشود که بازگو کننده این خصلتِ سرشار از محبت و صمیمیت است و باید یادآور شود که بیشک اصالت خانوادگی (فرزند برومند حضرت آیتالله حاج شیخ محمّد کاظم مهدوی دامغانی)، و نیز جرعه نوشی و سیراب شدن از مکتب الهی و قرآنی و پیروی از سیرة اهل بیت (ع) و بزرگان دینی، از مشارالیه عالمی عامل و انسانی کامل را برای هدایت دانشجویان و محافل دانشگاهی ارزانی داشته بود. افسوس که کوته فکران و معاندان درایران قدرِمشارالیه را ندانستند و جلای وطن حاصلِ آن رفتارِ ناشایست بود که البته موجبِ خیر و صلاح گردید و تدریس ادبیات فارسی وفقه و متون عربی در دانشگاه «هاروارد» در ایالت فیلادلفیای امریکا و همچنین جلسات سخنرانیهای مذهبی و تربیتی و اجتماعی برای ایرانیان مقیمِ آن سرزمین، در حقیقت قطبی بصیر و راهنمایی برای مشتاقان عرصههای مزبور بودند و متأسفانه اکنون آنان نیز از نعمتِ وجودِ پرثمرِ استاد محروم شدند.
- در رابطه با دوران زندگی ومراتب علمی و تخصّصیِ آن شادروان، استادان و ارادتمندان مطالب جامع وکامل بیان داشتهاند و چنانچه نگارنده هرچه دراینباره بیان نماید جنبه تکراری خواهد داشت، لذا تصوّر میکنم نقل خاطراتی از آن بزرگوار که گویای کثرتِ مراحم ومحبت مشارالیه میباشد، خالی ازتنوّع نباشد:
- درسال ۱۳۹۷ که مقالهای راجع به شرح احوالِ والد بزرگوارشان حضرت آیتالله حاج شیخ محمّد کاظم مهدوی دامغانی را در دست تهیه داشتم، درخصوصِ تحصیلِ ایشان در حوزة علمیه دامغان (مدرسة حاج فتح علی بیک) و نیز بابت یک عکس سئوالی برایم پیش آمد که وسیلة ایمیل به محضرشان فرستادم، با گذشت کمتر از یک هفته، یک روز ساعت دو بعدازظهر غیرِ منتظره تلفنی تماس گرفتند و ضمن اظهار لطف و محبتِ فوقالعاده و اینکه در دوره انتشارِ مجلة «یغما» از طریق مقالاتِ چاپ شده درآن مجله با نامِ حقیرآشنائی داشتهاند، پاسخ لازم را بیان داشتند و بعداز آن هم طی دو نامه (که سندِ افتخار ِنگارنده میباشد وت صویرِ آنها ضمیمه است)، مراحم و عنایات ایشان شامل حالم شد.
- پس از چاپ مقاله شرح احوال والد ارجمندشان درشمارة ۶۶ مورخ بهارسال ۱۴۰۰ فصل نامة «فرهنگ قومس»، یک شماره از فصلنامه و نیز یک جلد ازکتاب «پژوهشگران تاریخ و فرهنگ ایالت قومس» تألیف ناقابلِ خود را توسطِ دوست عزیزم آقای دکترمهدی ابراهیمی(رامش دامغانی) ادیب و شاعرِ توانا، که مقیم امریکا میباشد، به محضرشان تقدیم داشتم که در تاریخ شانزدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ هنگام غروب که اتفاقاً در مسافرت دامغان بودم ، تلفنی تماس گرفتند و از بابت مقالة شرحِ احوالِ والدشان وکتاب پژوهشگران، اظهارقدردانی و محبتِ فوق العاده داشتند و حتی با مهربانیِ ویژه فرمودند: «هم به نام رحمة الله هستی و هم در عمل رحمةً …» (لقبی به عربی بیان کردند که به راستی متوجه نشدم و به یادم نماند). و مقرر بود در رابطه با کتاب پژوهشگران مطلبی تشویق آمیز بنویسند و اظهار داشتند خودم با ایمیل آشنایی کافی ندارم و باید کسی بیاید و بنویسم و بفرستم که متأسفانه این سعادت نصیب نشد .
- درهرحال منظور اینست که آن بزرگواراین چنین تواضع و بنده نوازی داشتند و بندة کمترین را با چنان بیانی مورد مرحمت قرار دادند، و باید گفته شود به طوری که درآثار و مقالات آن زنده یاد منعکس شده، عشق و ارادت و دلبستگی به ایران و ایرانیان به ویژه اهل علم و ادب درتمامی سطور هرکدام موج می زند و چنانچه به مجموعههای نفیس «حاصل اوقات» از انتشارات «سروش» و «دکتر احمد مهدوی دامغانی و میراث ادبی و فرهنگی او» تألیف «دکترمنصور رستگار فسائی» و «یاد عزیزان دربرگ ریزان» و «دربرف پیری» هر دو تألیف آقایان «سیّدعلی سجادی» و «سعید واعظ» از انتشارتِ «مؤسسة اطلاعات» به این موضوع واقف میشویم که با چه جملاتِ دلنشینی از اشخاص سخن گفته است.
- ضمناً باید اضافه نماید که متقابلاً از جانب ارادتمندان استاد درایران و خارج مجموعهای پرحجم تحت عنوان «سایة سرو» چاپ و به ایشان تقدیم شده که متأسفانه نگارنده به علت دوری از مرکز به اثر مزبور دسترسی پیدا نکرده است.
- دیگر ویژگی برجستة آن متفکّرِ عرصة دین و دانش، اعتقاد و اخلاص به ائمة اطهار مخصوصاً به سرور آزادگان و شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و ثامن الائمه حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام است که نه تنها در سخنان وآثار، بلکه در وصیتنامه آن شادروان جلوهگری دارد. کتاب نفیس دیگری که ما را با شرح زندگی و اخلاق و روحیات و تواضع و فروتنی استاد و نیز توسل به خداوند رحمان و امامانِ همام، به بهترین نحو آشنا میکند.
- مجموعة «آئینه در برابر خورشید» به کوشش «محسن علوی زاده» و «سیّد حسین حسینی نورزاد» از انتشارت «نشر نی» است که نباید از مطالعة این اثر غافل شویم.
- در اینجا لازم است به این موضوع اشاره شود که علی رغم علاقه و دلبستگیِ شدیدِ استاد مهدوی به خاک وطن و آستان بوسیِ حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام، تقدیر چنین شد که در سرزمینِ بیگانه دارِ دنیا را وداع گوید ولی مسلماً راضی نبوده است که درآنجا سرب ه خاک بسپارد. با عنایت به متنِ وصیتنامه که با دست خطِ خودشان قلمی شده و قبلاً برای مدفن خود درحرم رضوی مکانی را ابتیاع کرده بودند، بدون شک خاندانِ گرامی برای انتقال پیکرِ پاکِ آن شادروان به مشهد و تدفین درمکانِ مورد نظر اقدام میکند و بدین ترتیب تسهیلات لازم برای ادای احترام ارادتمندان به تربت ایشان را فراهم خواهند فرمود.
استاد رحمت الله نجاتی نویسنده، پژوهشگر و تاریخدان و نویسنده کتاب پژوهشگران ایالت قومس
- در پایان نگارندة این سطور با اندوه و حسرت بسیاراین ضایعة بزرگ و دردناک را به فرزندانِ عزیزش سرکار خانم دکترفریده و آقای مرتضی (ناصر) مهدوی دامغانی و به برادران بزرگوارش آقایان دکتر محمود و حاج حسینعلی مهدوی دامغانی و دیگر سروران و عزیزان این خاندان گرامی و همچنین به جامعه علمی و دانشگاهی و ارادتمندان آن بزرگوار و قاطبه مردم ایران تسلیت و تعزیت عرض می کنم و از درگاه حضرت باریتعالی برای آن اسوة تقوی و پرهیزکاری شادیِ روان و بهشت جاودان مسئلت دارم و جهت بازماندگان صبر و شکیبائی و طول عمر توأم با عزّت و سعادت طلب میکنم.
بیست وهشتم خردادماه ۱۴۰۱
رحمت الله نجاتی
