وارد گفتوگو شوید تا بتوانید بیاموزید و رشد کنید، نه اینکه دیگری را تغییر دهید.
برخی افراد نسبت به ارائه افکار خود خجالتی‌تر هستند، اما اگر افراد صریح‌تر، از دست گرفتن مجلس و متکلم وحده بودن اجتناب کنند؛ تشویق می‌شوند که وارد گفتوگو شوند.
همه باید صادق باشند، حتی اگر این به معنای آشکار کردن ناراحتی از سنت خود یا دیگران باشد. همه باید تصور کنند که دیگران به همان اندازه صادق هستند.
هر کس باید اجازه داشته باشد که تجربه و هویت دینی خود را تعریف کند و دیگران باید به آن احترام بگذارند.
تبلیغ کردن یا تلاش برای “تبدیل” طرف گفتوگو در یک محیط گفتوگوی بین مذهبی مجاز نیست. شرکت‌کنندگان باید در بیان سنت‌ها و باورهای اعتقادی خود آزاد باشند، اما سعی نکنند دیگران را متقاعد کنند که با آن‌ها موافقت کنند.
احساس نکنید که سخنگوی کل سنت ایمانی خود هستید یا اینکه باید به نحوی همه چیز را در مورد آن بدانید. اگر سئوالی گیج کننده پیش آمد، هر‌گونه سردرگمی یا عدم اطمینانی را که ممکن است داشته باشید بپذیرید.
از قبل تصور نکنید که نقاط توافق یا اختلاف وجود دارد.
همه باید مایل به انتقاد از خود باشند.
همه باید تلاش کنند تا ایمان دیگری را «از درون» تجربه کنند و آماده باشند تا در نتیجه دیدگاه «بیرونی» خود را متفاوت ببینند.
اعتماد یک امر ضروری است. اعتماد باید در گروه حفظ شود. همه باید برای ابراز عقاید و احساسات خود بدون ترس احساس «امن» کنند.
گفتوگو در مفهوم بین ادیانی و بین ایدئولوژیک، گفت‌وگویی درباره موضوعی مشترک بین افراد با دیدگاه‌های متفاوت است که انجام می‌شود تا بتوانند از یکدیگر بیاموزند و رشد کنند. این اصول (که در ابتدا «دیالوگ» نامیده می‌شد)، توسط پروفسور لئونارد سویدلر فرموله شد، برخی از قوانین اساسی را برای گفتوگو بیان می‌کند.
اصل اول
هدف اساسی گفتوگو یادگیری است که مستلزم تغییر است. دست کم، یادگیری این که طرف گفتوگوی شخص به جهان به گونه‌ای متفاوت نگاه می‌کند، تغییری در خود ایجاد می‌کند. متقابلاً، وقتی شریک زندگی خود را یاد می‌گیرد، تغییر برای شریک زندگی او اتفاق می‌افتد.
اصل دوم
گفتوگو باید یک پروژه دو طرفه باشد: هم بین گروه‌های مذهبی/ ایدئولوژیک و هم در درون گروه‌های مذهبی/ ایدئولوژیک (بین و درون). گفتوگوی درون مذهبی/ ایدئولوژیک برای حرکت جامعه به سوی بینش ادراکی فزاینده نسبت به واقعیت حیاتی است.
برداشت از کتاب آداب گفت و گو، نوشته رضا هوشمند، نشر مشق شب، 1401
گفتگوی بین ادیان (انگلیسی Interfaith dialogue) به تعامل مشارکتی، سازنده و مثبت بین افراد دارای سنت‌های مختلف دینی (یعنی” ایمان “) و/یا اعتقادات معنوی یا انسانی در دو سطح فردی و نهادی اشاره دارد. گفت وگوی بین ادیان متمایز از تلفیق گرایی یا دین جایگزین است، زیرا گفت وگو اغلب شامل ارتقاء درک بین ادیان یا عقاید مختلف برای افزایش پذیرش دیگران، به جای ترکیب باورهای جدید است.