آموزش مواجه شدن کودک با شکست

دختر دانشجویی را می‌شناسم که هر ناکامی کوچکی می‌تواند او را از پا در آورد، از آن کسانی که نمره نوزده می‌تواند تا مدت‌ها زندگی را به کامشان تلخ کند! کودکیِ این دختر را خوب یادم هست؛ مادرش در همه بازی‌های کودکانه او حاضر و مراقب بود، مبادا دخترش بازنده شود. حتی اگر لازم بود به او تقلب می‌رساند، بچه‌های دیگر را دعوا می‌کرد و خلاصه این‌که او هیچ‌وقت اجازه نداشت شکست بخورد. مادر آن دختر حالا عمیقا نگران او، آینده پر از ناکامی‌های کوچک و بزرگ و ناتوانی‌اش برای مقابله با آن‌هاست.

بدونِ شک؛ بعنوان والدین تماشای شکست خوردن فرزند، کار سختی است‌. در واقع در چنین حالتی تمام وجودتان می‌ خواهد که امنیت فرزندتان را تامین کنید تا آنها آسیب نبینند. متاسفانه نمی توان همیشه جلوی شکست بچه ها را گرفت. از طرفی هم خوب نیست که مدام مراقبشان باشید تا شکست نخورند، بلکه می توانید به آن ها آموزش دهید که چگونه با اشتباهات خود کنار بیایند و درس های ارزشمندی را بیاموزند. 

پذیرش شکست را به آنها آموزش دهید

زندگی پر از اتفاقات غیر قابل پیش بینی است. به فرزند خود آموزش دهید که پذیرفتن ناکامی ها و مشکلات، راه حل کلیدی برای مواجه شدن با شکست بدون ترس می باشد. اگرچه این سختی ها و شکست ها راضی ‌کننده نیستند؛ اما به معنای پایان زندگی هم نخواهند بود.

در مورد شکست با آنها صادق باشید

اینکه به کودک خود بگویید شکست یک تجربه زیباست، یعنی به او دروغ گفته اید؛ پس بهتر است صادق باشید. شکست خوردن اصلاً تجربه لذت بخشی نیست؛ اما به معنای این هم نیست که همه چیز به پایان رسیده است.

به تلاش‌ های آنها به جای توانایی‌ها توجه کنید

قرار نیست که فقط از توانایی و استعداد فرزندانتان تعریف و تمجید کنید. به جای آن نگاه کنید و ببینید که فرزندتان چقدر تلاش کرده است و این تلاش و پشتکار او را مورد تمجید قرار دهید.

با او همدردی کنید

شکست اتفاق سخت و تلخی است و هیچ کسی دوست ندارد آن را تجربه کند. اگر دیدید که فرزندتان پس از شکست خوردن اوقات سختی را سپری کرده، سعی کنید که با او همدردی کنید، او را بفهمید و احساساتش را درک کنید.

 تمرین‌هایی برای خوب باختن! لازم نیست برای فرزندتان یک سخنرانی مفصل درباره ضرورتِ باخت و ظرفیت شکست، ترتیب بدهید؛ درواقع نه لازم است نه تأثیرگذار. درعوض بهتر است مراقب پیام‎هایی باشید که فرزندتان درباره برد و باخت در خانه دریافت می‌کند. برخورد خودتان و بزرگسالانِ مهم دیگری که بر فرزندتان تأثیر دارند، را بررسی کنید. آیا وقتی برنده می‌شوید، شور و هیجان بیش از اندازه‌ای دارید و وقتی بازنده می‌شوید، بداخلاق و بی‌حوصله‎‌‌اید؟ آیا وقتی تیم مورد علاقه‌تان برنده می‌شود، بیش از حد خوشحال می‌شوید و وقتی می‌بازد، به شدت ناامید می‌شوید؟ غیر از این‌ها باید حواستان به پیام‌های کلامی مستقیمتان هم باشد. هر رفتار و گفتاری شامل پیامِ «بازنده‌ها به هیچ دردی نمی‌خورند»، بچه‌ها را از باختن به شدت متنفر می‌کند.

مهارت پذیرشِ شکست را می‌توانید درقالبِ بازی به فرزندتان یاد بدهید:

 1-اگر زمان بازی با فرزندتان همیشه اجازه بدهید که برنده شود، او را بیش از اندازه حمایت کرده‌اید. باختن در محیط امن خانواده باعث می‌شود فرزندتان بفهمد حتی وقتی برنده نیست، شما او را دوست دارید و برایتان ارزشمند است؛ بنابراین در بازی‌های رقابتی با فرزندتان گاهی ببرید، گاهی ببازید و گاهی هم مساوی کنید.