من با سوادم، چون تغییر می‌کنم.

 

من با سوادم، چون تغییر می‌کنم.

سواد مردم را توانمند و صاحب اراده می‌کند. سواد علاوه بر اهمیت آن به عنوان بخشی از حق آموزش، زندگی را با گسترش قابلیت‌ها بهبود می‌بخشد. در واقع زمانی که یک جامعه باسواد باشد، فقر کاهش می‎یابد، مشارکت در بازار کار افزایش خواهد داشت و اثرات مثبت بر سلامت و توسعه جامعه نمایان می‌شود. زنانی که با سواد توانمند شده‌اند، تأثیر موجی مثبت بر تمام جنبه‌های توسعه می‌گذارند. آن‌ها انتخاب‌های بیشتری برای زندگی خود دارند و در نهایت می‌توانند تأثیر فوری بر سلامت و آموزش خانواده‌های خود و به ویژه تحصیل کودکان دختر داشته باشند. بنابراین به جرئت می‌توانیم بگوییم یادگیری انواع سواد یک امر ضروری برای تمام اقشار جامعه به‌خصوص کودکان است. زیرا آن‌ها آیندگان هر جامعه‌ای هستند و موفقیت یا شکست یک جامعه را تعیین می‌کنند.

کانون پرورش فکری، کارگاه سواد رسانه‌ای،

چهارمین و جدیدترین تعریف یونسکو از انواع سواد، اشاره به فردی دارد که بتواند از آموخته‌های خود در زندگی استفاده و تغییری ایجاد کند.

توانایی تغییرِ خود، با بهره‌مندی از آموخته‌ها  نخستین و بهترین آغاز است برای فرد با سواد شدن.

 

آخرین تعریف یونسکو از انواع سواد که جدیدترین و کامل‌ترین تعریف است، در سال ۲۰۱۷ منتشر شد. توانایی تغییر، چیزی است که یونسکو در جدیدترین تعریف به ‌عنوان سواد معرفی کرد و فرد باسواد را کسی خواند که بتواند از آموخته‌های خود در زندگی استفاده و تغییری ایجاد کند. زیرا همان‌طور که در تعریف یادگیری در علم روانشناسی آمده، یادگیری به معنای تغییرات نسبتاً پایدار در رفتار است؛ بنابراین باید بگوییم توانایی تغییر، سواد و یادگیری در رابطه‌ای مستقیم با یکدیگر هستند.

تاریخچه تعریف سواد

تعریف انواع سواد از دیدگاه سازمان جهانی یونسکو

 

اولین تعریف سواد

در اوایل قرن بیستم، اولین تعریف سواد از نظر سازمان ملل متحد منتشر شد. در این تعریف، سواد را معادل توانایی خواندن و نوشتن دانستند و این توانایی را صرفاً محدود به خواندن و نوشتن زبان مادری کردند. به بیان دیگر، در سال‌های پیشین باسواد کسی بود که توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری خود را داشت و جنبه‌های دیگر از مهارت‌های زندگی جزء سواد به‌حساب نمی‌آمد.

 

دومین تعریف

در اواخر قرن بیستم، یعنی زمانی که تکنولوژی‌های جدید به جهان آمدند و کامپیوتر و اینترنت در حال توسعه بود، یونسکو تعریف انواع سواد را تغییر داد و آن تکمیل کرد. در دومین تعریف، علاوه بر توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری فرد باسواد باید توانایی استفاده از کامپیوتر و درک یک زبان خارجی را نیز داشته باشد. به نظر می‌رسد با توجه به این تعریف باید نتیجه بگیریم تعداد اعظمی از دانشجویان دانشگاهی ما نیز دارای سطح استاندارد سواد نیستند زیرا دانش زبان خارجی کمی دارند!

 

تعریف سوم

دهه دوم قرن ۲۱ زمانی دیگری برای تغییر تعریف انواع سواد از نظر یونسکو بود. در تعریف سوم ماهیت سواد مورد تغییر قرار گرفت. یونسکو این بار ۱۲ مهارت را نام برد و دانستن آن‌ها را معادل باسواد بودن شمرد. طبق این تعریف، شخصی که دارای مدرک دانشگاهی دکترا (PHD) باشد تنها ۵% باسواد است و باقی سواد او بسته به میزان توانایی در مهارت‌ها متغیر خواهد بود.

 

بنا به آنچه یونسکو ارائه کرد، ۱۲ مهارتی که نشان‌دهنده باسوادی فرد است شامل:

سواد عاطفی: توانایی برقراری سالم روابط عاطفی با خانواده و دوستان

سواد ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط مناسب با دیگران و رعایت آداب اجتماعی

سواد سلامتی: دانستن اطلاعات مهم درباره کنترل بیماری‌ها

سواد مالی: توانایی مدیریت مالی خانواده، دانستن روش‌های پس‌انداز و توازن دخل‌وخرج

سواد رسانه‌ای: توانایی تشخیص رسانه معتبر از نامعتبر

سواد رایانه‌ای: دانستن مهارت‌های راهبری کامپیوتر

سواد نژادی و قومی: شناخت نژادها و قومیت‌ها بر اساس احترام و عدم تبعیض

سواد بوم‌شناختی: آشنایی با راه‌های حفاظت از محیط ‌زیست

سواد مالی: توانایی مدیریت مالی خانواده، دانستن روش‌های پس‌انداز و توازن دخل‌وخرج

سواد رسانه‌ای: توانایی تشخیص رسانه معتبر از نامعتبر

سواد تربیتی: توانایی تربیت فرزندان به نحو شایسته

 

سواد، تداوم یادگیری و مهارت در خواندن، نوشتن و استفاده از اعداد در طول زندگی است. این مفهوم حتی بخشی از مجموعه بزرگ‌تری از مهارت‌ها شامل مهارت‌های دیجیتال، سواد رسانه‌ای، آموزش برای توسعه پایدار و شهروندی جهانی و همچنین مهارت‌های شغلی خاص نیز می‌شود. بنابراین برای باسواد نامیدن یک انسان باید از هر مهارت، حداقل بتوانیم نشانه‌ای را مشاهده کنیم.

 

سواد رسانه؛

چطور اطلاعات صحیح دریافت کنیم

یونسکو سواد دیجیتال یا رسانه‌ای را به عنوان توانایی دسترسی، مدیریت، درک، ادغام، ارتباط، ارزیابی و ایجاد اطلاعات ایمن و مناسب از طریق فناوری‌های دیجیتال برای اشتغال، مشاغل مناسب و کارآفرینی تعریف می‌کند. سواد دیجیتال همچنین در برگیرنده مهارت‌هایی مانند سواد رایانه، سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات و سواد اطلاعاتی است که با هدف توانمندسازی مردم، به ویژه جوانان، برای اتخاذ یک ذهنیت انتقادی هنگام تعامل با اطلاعات و فناوری‌های دیجیتال و ایجاد انعطاف‌پذیری در برابر اطلاعات نادرست در فرد شکل می‌گیرد.

به بیان ساده‌تر، سواد رسانه‌ای به توانایی فرد در درک پیام‌هایی که در تلویزیون، رادیو، بازی‌های ویدئویی، فیلم‌ها، برنامه‌های خبری، رسانه‌های اجتماعی و غیره گفته می‌شود اشاره دارد. در واقع از آنجایی که هدف از ایجاد رسانه این است که افراد بیشتر فکر کنند، فرد باسواد رسانه‌ای نیز هر خبر یا اتفاقی که در رسانه‌ها می‌بیند باور نمی‌کند و پس از تحقیق و اطمینان از منبع خبر از صحت آن مطمئن می‌شود.

برای این که کودکان با معیارهای سازمان جهانی باسواد باشند، آموزش و پرورش، کانون‌های پرورش فکری کودکان ونوجوانان، کانون مساجد، تشکل‌های آموزشی و تربیتی، نهادها و تشکل‌های فرهنگی، اجتماعی، محیط زیستی و مذهبی نیز باید رویه خود را تا حد زیادی تغییر دهند و هم در با سوادی عوامل و هم در ترویج و آموزش انواع سوادها همت داشته باشند. اما در کمال تأسف حداقل در کشور ما چنین اتفاقی هنوز رخ نداده است؛ بنابراین آیا ما واقعاً می‌توانیم خود و کودکانمان را باسواد بخوانیم؟

و دوم اینکه برای با سوادی خودمان به عنوان اولین و دسترس‌ترین عضو اجتماع چه کار انجام داده‌ایم؟!

کارگاه‌های ارتباطیِ کانون پرورش فکری و کارگاه‌های مشق شب که با همراهی و هم اندیشه شدنِ اداره آموزش و پرورش ، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان، تشکل مردمی “خانه تسنیم” و کانون استعدادیابی “مهرمانا” در روستاها و شهرها برگزار می‌شود می‌کوشد به رشد، تعالی و توسعه مردم شریف ایرانِ جان در حوزه آموزش مهارت‌های زندگی یاری رسان باشد.

کارگاه‌های تیر ماه 1402 با موضوع “سواد رسانه” ، ” ارتباط موثر  در خانواده‌ها” و  “آداب معاشرت” در کانون شماره دو و روستاهای حسن‌آباد و خورزان برای نوجوانان و خانواده‌ها به شکل مستقل و مشارکی برگزار شد. کانون مهرمانا هم با برگزاری کارگاه‌هایی توسط جناب شاهچراغ در کشف، حمایت و ساماندهی استعدادهای کودکان ونوجوانان کوشا، همراه و تاثیر گزار بودند.

مهارت زندگی، آموزش_و _پرورش_دامغان، کانون_پرورش_فکری_کودکان_و_وجوانان_ دامغان، دامغان، مهارت_ارتباطی، سواد_رسانه، خورزان، حسن_آباد، خانه_تسنیم، مهر_مانا، آموزش_خانواده، سواد

#مهارت زندگی

#آموزش_و _پرورش_دامغان

#کانون_پرورش_فکری_کودکان_و_وجوانان_ دامغان

#دامغان

#مهارت_ارتباطی

#سواد_رسانه

#خورزان

#حسن_آباد

#خانه_تسنیم

#مهر_مانا

#آموزش_خانواده

#سواد