اعتماد به نفس یک جور طرز فکر مثبت راجع به خودتان و توانایی‌هایتان است و درست همان موقعی که همه چیز به هم می‌ریزد، می‌تواند به فریادتان برسد و به شما کمک کند تا در برابر مشکلات‌تان قوی باشید. بزرگ‌ترین و موفق‌ترین آدم‌هایی که می‌شناسیم هم گاهی اوقات دچار کمبود اعتماد به نفس می‌شوند. برای تقویت اعتماد به نفس، مثل هر توانایی و مهارت دیگری باید تمرین داشته باشید تا بتوانید آن را مدیریت کنید، اما وقتی بتوانید خودتان افسار را به دست بگیرید، پیشرفت می‌کنید و زندگی‌تان از این رو به آن رو می‌شود.
دوران کودکی و تجربه قرار گرفتن در جمع و پرسش‌هایی که باید پاسخ می‌دادید را حتما دارید.
-کلاس چندم هستید؟
-بابا رو بیشتر دوست داری یا مامان رو؟
-می‌خوای چه کاره بشی؟
-بابات چکاره‌ست؟
-خونتون کجاست؟
و بسیاری پرسش دیگر .
گاهی نداشتن میل به پاسخ دادن و معذب شدن با یک اشتباه کوچک در ادای کلمه مصادف بود و نتیجه خندیدن آدم‌ها که یک تجربه تلخ و توام با خجالت برایتان می‌ماند و فراموش نمی‌شد. درست همین جا عزت نفس، اعتماد به خود و باورتان فرو می‌ریخت و ترسی سراغتان می‌آمد که برای جلوگیری از اشتباه دیگر، تصمیم به نگفتن و حرف نزدن و حضور پیدا نکردن در جمع، تنها راهکار یک کودک بود.
کودکی و نوجوانی گذشت و اگر مهارت گفت‌و‌گو و آداب سخنوری را با تمرین و مطالعه نیاموختید دوباره همان اتفاق افتاد و وقتی در بزرگ سالی پرسش‌ها را بدون اعتماد به نفس و آرامش پاسخ دادید مرتکب اشتباه شدید و خنده حضار را دیدید و حتما به تلخی تجربه کرده‌اید که اشتباه امروز دیگر خنده‌دار نیست و فاجعه است.
وقتی از اعتماد به نفس در صحبت کردن حرف می‌زنیم توصیه‌های فراوانی وجود دارند که روش‌های مختلف صحبت کردن با اعتماد به نفس را در اختیار شما قرار می‌دهند، ولی باز هم وقتی پای صحبت کردن در جمع، در قرارهای رسمی و با غریبه‌ترها پیش می‌آید، شاید هیچ یک کاربردی نباشند و هنگام صحبت کردن اشتباهاتی مرتکب می‌شوید که شما را فردی بدون اعتماد به نفس نشان می‌دهد.
شیوه سخن گفتن شما از عادات کودکی‌تان سرچشمه می‌گیرد؛ الگوهایی که به شکل هنجار یا به صورت تربیت شده، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم از خانواده و محیط دریافت کرده‌اید. اما همه حرفه‌ای‌ها یک باور مشترک دارند که:
«کمتر، غنی‌تر است».
با اینکه سخن به لطف آب است، کم گفتن هر سخن، صواب است
آب ارچه همه زلال خیزد از خوردن پر، ملال خیزد
نظامی
این به چه معناست؟
خلاصه صحبت کردن و گزیده‌گویی روشی است که شما را از مشکلات کلامی متعدد می‌رهاند. در حقیقت این جمله صحبت شاعر گران‌قدر ایرانی است که می‌فرماید:
« کم گوی و گزیده گوی، چون دُر تا زاندک تو، جهان شود پُر».
پس برای اینکه بدون اعتماد به نفس صحبت نکنید، لازم نیست کارهای خارق‌العاده انجام بدهید یا نکات عجیب و غریبی به‌کار بگیرید؛ تنها کافی است اشتباهات رایجی که باعث می‌شوند در هنگام صحبت کردن فردی بدون اعتماد به نفس جلوه کنید را کنار بگذارید.
با ما همراه باشید و با خواندن ادامه‌ی این مطلب و شناخت و اجرای موارد زیر، اعتماد به نفستان را تقویت کنید و اگر ندارید احیایش کند و به آن جان بدهید.
۱. خودتان را در آن جای بلند ببنید.
وقتی یک کار بزرگ و سخت را شروع می‌کنید این کارهای ساده به کمک شما می‌آیند:
- موفقیت و بر قله ایستادن خود را تجسم کنید.
- با صدای بلند موسیقی گوش دهید.
- ظاهرتان را آراسته نگه دارید.
همه‌ی این کارها در کوتاه مدت، تاثیر قابل توجهی در اعتماد به نفس شما دارند و خیلی هم سخت نیستند.
۲. باور داشته باشید
باور داشته باشید که می‌تونید توانایی‌هایتان را بهبود دهید. اگر از همان اولِ راه تصور کنید که هیچ موفقیتی به دست نمی‌آورید و نمی‌توانید تغییر قابل توجهی در توانایی‌هایتان به وجود آورید، جای تعجبی ندارید که پیشرفتی هم در کار نخواهد بود. در مقابل، اگر به خودتان باور داشته باشید، با ذهنیتی مثبت و قدم به قدم می‌توانید به هدف‌های خیلی بزرگ هم دست پیدا کنید.
۳.به کلام‌تان شاخ و برگ بیهوده ندهید
شاخ و برگ بیهوده چیست؟ در گفتوگوهای مؤدبانه افراد معمولا از واژه‌هایی استفاده می‌کنند که قطعیت کلام و نظر آن‌ها را از بین می‌برد. واژه‌هایی نظیر: شاید، ممکن است،
احتمالا،
به نظر می‌رسد و… .
این واژه‌ها نشان می‌دهند که شما درباره‌ی نظر و عقیده خود تردید دارید یا فرد قاطعی نیستید و از متقاعد کردن سایرین ناتوانید.
در عوض می‌توانید از واژه‌هایی کمک بگیرید که قدرت و اختیار بیشتری به شما می‌دهند، مانند:
به وضوح،
قطعا،
مطمئنا،
به سادگی و…
۴. از عبارات شک و تردید استفاده نکنید
دانش شما معمولا بیشتر از آن چیزی است که فکر می‌کنید. پس از اظهار نظر کردن نترسید. وقتی اطلاعات شما قریب به یقین درست و منطقی است، از عبارات توأم با شک و تردید استفاده نکنید. یکی از اشتباهاتی که شما را بدون اعتماد به نفس نشان می‌دهد، استفاده از همین جملات «سلب مسئولیت» است یعنی شما از عبارات و لغاتی استفاده می‌کنید که محتوای کلام‌تان را تصریح و تأیید نمی‌کند. در اصطلاحات قضایی و حقوقی عبارات سلب مسئولیت، عباراتی چندپهلو و گنگ هستند که هیچ چیز را تأیید یا رد نمی‌کنند، به شکلی که هیچ برداشت درستی نمی‌توان از آن‌ها داشت. چیزی شبیه پایانِ باز فیلم‌های امروزی که برخی کارگردانان عزیز علاقه‌ی زیادی به استفاده از آن دارند. نمونه‌ای از این عبارات در گفتوگوهای عادی به این ترتیب است:
- کاملا مطمئن نیستم اما…
- من خیلی در این زمینه صاحب‌نظر نیستم اما…
- نظر شما درست است اما…
این عبارات و جملات شما را بدون اعتماد به نفس نشان می‌دهند. استفاده از این «اما» طبق مثال‌های قبلی، یکی از اشتباهات رایجی است که اعتماد به نفس و استحکام دلایل و صحبت‌های شما را زیر سؤال می‌برد. پس تلاش کنید این لغت ناخوشایند را از ادبیات کلامی‌تان حذف کنید. به جای آن می‌توانید از این نمونه‌ها بهره ببرید:
- من مطمئن هستم که…
- من به تازگی متوجه شده‌ام که…
- درستش این است که…
البته نکته مهم و قابل توجه این است که با دانش و اشراف به موضوع وارد گفت‌و‌گو شوید.
۵. از سؤالات کوتاه تأییدی استفاده نکنید
سؤالات کوتاهی که در انتهای جملات برای گرفتن تأیید نظر از دیگران می‌پرسید، شما را بدون اعتماد به نفس جلوه می‌دهند.
البته با سنجش شرایط محیط گفت‌و‌گو و ارتباط گاهی مجازیم برای ارتباط‌گیری و آوردن نفر مقابل در گفت‌و‌گو پرسش‌های کوتاهی را مطرح کنیم. معادل این پرسش‌ها درزبان انگلیسی عنوان Question Tags شناخته می‌شود. به هر زبانی که صحبت می‌کنید، این نوع پرسش باعث می‌شود دیگران فکر کنند که شما درباره حرفی که می‌زنید اطمینان ندارید. نمونه‌ای از این پرسش‌ها:
- لباس زرد قشنگ‌تر است، این‌طور نیست؟
- این نظریه اشتباه است، این‌طور نیست؟
- این راه کوتاه‌تر است، درسته؟
بزرگ‌ترین مشکل استفاده از این پرسش‌های کوتاه در جملات این است که شما را به دنبال تأیید و گرفتن موافقت از سایرین نشان می‌دهد. افرادی که با اعتماد به نفس صحبت می‌کنند به تأیید دیگران نیاز ندارند. برای اینکه از تله‌ی سؤالات کوتاه بگریزید، سعی کنید به‌طور کل در حرف زدن از جملات پرسشی استفاده نکنید. وقتی می‌خواهید نظر خود را بیان یا عقیده‌تان را ابراز کنید، جملات خود را به شکل خبری و قاطعانه بیان کنید. افراد با اعتماد به نفس در حرف زدن فقط از یک نوع پرسش بهره می‌گیرند، آن‌ها از مخاطبان خود می‌پرسند: “سؤالی نیست؟“
۶.فراموش نکنید که مختصر و مفید صحبت کنید.
وقتی به اندازه حرف می‌زنید، حرف‌هایتان معقول‌تر و صحیح‌تر خواهد بود و دیگران بیشتر به آن‌ها توجه می‌کنند و هنگامی که دیگران با اشتیاق به شما گوش کنند، اعتماد به نفستان بالاتر می‌رود. لازم نیست سخنران بلامنازع هر جمعی باشید. البته این موضوع با ویژگی‌های شخصیتی شما ارتباط زیادی دارد اما یادتان باشد که گزیده‌گویی ظرفیت‌های فراوانی در ارتباطات اجتماعی برای شما ایجاد می‌کند که یکی از مهمترین دستاوردهای آن برای شما اعتماد به نفس در هنگام صحبت کردن است.
۷.از زبان بدن‌تان به درستی استفاده کنید
زبان بدن هر کس نشان می‌دهد که آن فرد چقدر به خودش اطمینان دارد. از چهره‌ی بعضی آدم‌ها می‌شود فهمید که حتی خودشان هم خودشان را قبول ندارند! طوری خودتان را نشان بدهید که همه بدانند می‌توانید هر موقعیتی را مدیریت کنید و بر اوضاع کاملا مسلط هستید. اگر اعتماد به نفس را در ظاهرتان نشان بدهید و از زبان بدن‌تان به درستی استفاده کنید، نه تنها حس می‌کنید که از پس هر چیزی برمی‌آیید، بلکه دیدگاه دیگران هم نسبت به شما تغییر می‌کند و به توانایی‌هایتان اعتماد می‌کنند.
سرتان را بالا بگیرید، صاف بنشینید، به آرامی شانه‌هایتان را عقب ببرید تا در راستای ستون فقرات‌تان قرار بگیرند، شل و ول دست ندهید و وقتی صحبت می‌کنید مستقیما به فرد مقابل‌تان نگاه کنید.
۸.درست لباس بپوشید
وقتی ظاهرتان خوب باشد احساس بهتری نسبت به خودتان خواهید داشت. لباس‌ها و لوازم مناسب انتخاب کنید، زندگی و کارتان را جوری نظم و ترتیب بدهید که در خور شخصیت شما باشد و احساس بهتری نسبت به خودتان پیدا کنید، همه‌ی این‌ها باعث تقویت اعتماد به نفس شما می‌شود. لباس‌تان باید طوری باشد که موفقیت را نشان بدهد. لوازم شخصی شما نشان‌دهنده‌ی شخصیت‌تان هستند پس در انتخاب‌شان دقت کنید.
- یک لباس مناسب و زیبا که توجه دیگران را جلب کند، می‌تواند به شروع یک مکالمه کمک کند.
۹.جسورانه و جذاب صحبت کنید
سخنرانان خوب، با اعتماد به نفس، با ثبات و با یک ریتم مناسب صحبت می‌کنند. آن‌ها یاد گرفته‌اند در صحبت کردن تأثیرگذارتر باشند، به جای اینکه حین سخنرانی تپق بزنند و گیر کنند، شمرده حرف می‌زنند و بین صحبت‌هایشان مکث می‌کنند.
یک لحن جسورانه، جذاب و در عین حال مؤدبانه برای صحبت کردن انتخاب کنید تا اعتماد به نفستان را نمایش بدهید. این طوری عزت نفستان بیشتر می‌شود و به خودتان ایمان می‌آورید. برای اینکه جدی به نظر برسید، خیلی هیجان‌زده و عصبی نباشید و زیادی نخندید. اگر مردم حس رهبری را در شما ببینند به صحبت‌هایتان بیشتر توجه می‌کنند.
۱۰.مثبت فکر کنید، مثبت عمل کنید
انرژی مثبت باعث نتیجه‌ی مثبت هم می‌شود، پس سعی کنید نیمه‌ی پر لیوان را ببینید و به مسائل منفی فکر نکنید.
همیشه لبخند بزنید، بخندید و با آدم‌های مثبت معاشرت کنید تا هم خودتان حس بهتری داشته باشید و هم کسانی که دور و برتان هستند.
یک دفترچه‌ی یادداشت داشته باشید و هدف‌ها و موفقیت‌های روزانه‌تان را در آن بنویسید. شکرگزاری و رضایت بابت هر کار مثبتی که انجام می‌دهید، باعث تقویت اعتماد به نفس و آرامش درونی شما خواهد شد.
۱۱.مرد عمل باشید
تقویت اعتماد به نفس فقط به ظاهر خوب نیست، باید خوب هم عمل کنید. در یک مهمانی یا رویداد اجتماعی، با آدم‌هایی که نمی‌شناسید سر صحبت را باز کنید یا کار یا پروژه‌ای را که در حالت عادی برایتان ترسناک است، قبول کنید. اعتماد به نفس داشتن را تمرین کنید و مطمئن باشید که خیلی زود عزت نفس جزئی از وجودتان می‌شود.
تنبلی و دست روی دست گذاشتن فقط ترس و تردید برایتان به همراه می‌آورد، در حالی که اگر عمل کنید، اعتماد به نفس و جرئت‌تان بیشتر می‌شود. به عنوان یک تمرین، ترس‌ها و توانایی‌هایتان را بنویسید. خیلی‌ها به شما می‌گویند روی ضعف‌هایتان کار کنید اما بهتر است روی نقاط قوت‌تان سرمایه‌گذاری کنید و آن‌ها را پرورش بدهید. اگر وقت و انرژی‌تان را وقف نقاط مثبت‌تان بکنید، اعتماد به نفس در وجودتان جرقه می‌زند و روز به روز بیشتر می‌شود.
۱۲.آماده باشید
یادتان باشد: برنامه‌ریزی جلوی عملکرد ضعیف را می‌گیرد. هر چقدر آماده‌تر باشید، احساس شایستگی و مهارت بیشتری خواهید داشت و اعتماد به نفستان هم بیشتر می‌شود. آمادگی باعث می‌شود که اتفاق‌های بد و ناگهانی زندگی، نتوانند شما را شکست بدهند.
همه چیز را در مورد کار، رشته‌ی تحصیلی، هدف‌ها و خلاصه هر چیزی که مسیر زندگی‌تان را به سمت موفقیت هدایت می‌کند یاد بگیرید. قبل از اینکه یک کار را شروع کنید به انتظارها و هدف‌هایتان در انتهای مسیر فکر کنید، اما خیلی بلندپرواز نباشید. هدف‌ها و کارهای بزرگ را به قسمت‌های کوچک و قابل مدیریت تقسیم کنید.
و یکی از مهمترین تمرین‌ها که لذت عزت نفس ماندگار را دو چندان می‌کند، تمرین شکست است.
آری شکست خوردن را باید یاد بگیریم تا مهارت پیروزی را درک کنیم.
هر کاری را که شروع کنید و قدم در هر راهی که بگذارید، امکان شکست خوردن وجود دارد، که کاملا طبیعی است. کافی‌ست نگاهی به آدم‌های معروفی بیندازید که بارها و بارها شکست خورده‌اند ولی تسلیم نشده‌اند و باز از نو شروع کرده‌اند. ثروتمندترین مرد چین و موسس علی بابا، یکی از همین نمونه‌هاست. او سه بار در کنکور رد شد و ۳۰ بار با رد درخواست کار مواجه شد و هم اکنون بیش از ۲۰ میلیارد دلار ثروت دارد. پس بپذیرید که شکست جزیی از مسیر پیروزی است.
هر بار که شکست می‌خورید، یک راه جدید امتحان کنید و از دیگران که تجربه‌ی بیشتری از شما دارند نظر بخواهید. چون تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که دفعات زیادی شکست می‌خورند و باز هم به راه خود ادامه می‌دهند، یاد می‌گیرند به صورت ساختار یافته مشکلات و چالش‌های بزرگ را حل کنند.
و سخن آخر این که یادتان باشد طولانی‌ترین مسیرها با یک قدم کوچک آغاز می‌شوند و اگر صبور و ثابت قدم باشید، می‌توانید به راحتی اعتماد به نفستان را زیاد کنید.
www.mashghshab.com
