در دنیایی که ما امروزه در آن زندگی میکنیم، ویژگیهای شخصیتی پایدار از جمله مهمترین عوامل تاثیرگذار در ذهنیت اطرافیان و دیگران هستند. یکی از این ویژگیهای شخصیتی مسئولیتپذیری است. شاید همه ما یک تعریف کلی از این مفهوم داشته باشیم یا بدانیم مسئولیت پذیری چیست اما گاهی در عمل به اصول آن با مشکلات متعددی برخورد میکنیم.
مفهوم مسئولیت پذیری و اخلاق حرفه ای چیست؟
همه ما میدانیم که جلب اعتماد دیگران کاری دشوار اما مهم است که روی رشد و توسعه فردی ما تاثیر به سزایی دارد. همه ما دوست داریم در گروه به عنوان افرادی قابل اعتماد و مسئولیتپذیر حضور داشته باشیم و پیوسته نقشهای بزرگتر و مهمتری برعهده بگیریم اما این موضوع به میزان عملکرد ما هم بستگی دارد. از این مورد که بگذریم، داشتن روابط خوب و برعهده گرفتن نقشهای بزگ از نظر درونی احساس رضایت وصفناشدنی به ما میبخشد که حس رضایتمان را در زندگی افزایش میدهد.
حتما شما هم با این موضوع موافق هستید که انرژی درونی شما تا حد زیادی با انرژی، افکار و احساسات درونی شما در ارتباط است و رفتار نهایی از همافزایی این موارد نشات میگیرد؛ پس حالا که میدانیم رفتار ما در گروه احساسات مثبت یا منفی ما قرار دارد، بهتر است با تقویت بخش مثبت قضیه، به بهتر شدن این موضوع کمک کنیم. در همین راستا، ابتدا باید تعریف دقیقی از این سوال داشته باشیم که مسئولیت پذیری چیست؟
بهترین تعریفی که میتوان از مفهوم مسئولیتپذیری یا Responsibility ارائه داد، بدین شکل است: مسئولیتپذیری یعنی تعهدی درونی که از سوی فرد برای به انجام رساندن تمام فعالیتهایی که به وی سپرده شده به گروه یا افراد دیگر القا میشود. در ادامه با بخشهای دیگر مسئولیتپذیری و مزایای داشتن این ویژگی مهم دنیای امروز آشنا میشویم.
انواع مسئولیت پذیری چیست؟
به بررسی انواع مختلف مسئولیتپذیری و جزئیات هر یک میپردازیم. ما انسانها به واسطه نقشهایی که در اجتماع قبول میکنیم، حداقل در یکی از این دستههای مسئولیتپذیری قرار میگیریم؛ پس چقدر بهتر خواهد بود که به نقش خود نگاه دقیقی بیاندازیم تا بهتر بتوانیم با جزئیات آن ارتباط برقرار کنیم.
مسئولیت پذیری اجتماعی
همه ما عضوی از جامعه هستیم و باید به قوانین آن پایبند باشیم. در مسئولیتپذیری اجتماعی شما در هر نقشی که به عنوان عضوی از جامعه شما را تعریف میکند، مسئول هستید؛ مثلا : به عنوان رانندهای که در خیابانهای شهر تردد میکنید، باید به قوانین راهنمایی و رانندگی پایبند باشید. یا اگر در نقش رهگذر یا عابر پیاده هستید، لازم است به بایدها و نبایدهای شهری مانند نریختن زباله در خیابان مقید باشید. با عوض شدن جایگاه شما از رانند به عابر پیاده، طیف متفاوتی از مسئولیتها برعهدهتان قرار میگیرد.
مسئولیت پذیری شغلی
هر یک از ما برای امرار معاش و ادامه زندگی نیازمند نقشی پررنگ در قالب شغل هستیم. هر شغلی بایدها و نبایدهای خاص خود را دارد و ما به عنوان فردی موثر در آن جایگاه، باید به تمام قوانین شغل خود آگاه باشیم. آگاه بودن ما از این قوانین در مسئولیتپذیر بودن و به انجام رساندن تمام آن قوانین تاثیر به سزایی دارد؛ مانند ساعت ورود و خروج به محل کار که طبق قوانین تعیین شده و کارکنان باید مسئولیت آن را برعهده بگیرند.
مسئولیت پذیری کارکنان در سازمان
شغل ما هر چه که باشد به نهاد یا سازمان خاصی به شکل مستقیم یا غیرمستقیم وابسته است. تعهد ما روی روند کاری سازمان تاثیر زیادی دارد. هرچقدر به عنوان کارمند و نیروی کار شرکت، فرد مسئولیتپذیرتری باشیم، روند پیشرفت شرکت بهتر و مثبتتر خواهد بود و مزایای آن شامل ما هم میشود. عکس این موضوع هم صادق است.
مسئولیت پذیری در کار تیمی
اغلب افراد جدا از نقشهای فردی، عضو یک گروه یا تیم کوچک هستند؛ مانند خانواده که براساس نوع و اندازه تیم، مسئولیتهای هر شخص متفاوت است. کار تیمی و مهارت انجام آن در دنیای امروز ما جزء مهارتهای بسیار مهم تلقی میشود. شما در یک گروه با افراد مختلف و متفاوتی رو در رو هستید که هر یک شخصیت و طیف فکری بسیار متفاوت از شما و دیگری دارد. در ابتدا باید بتوانید در چنین گروهی فعالیت کنید و نقش خودتان را پررنگ و موثر به انجام برسانید. لازمه رسیدن به چنین هدفی، مسئولیتپذیر بودن و در نظر گرفتن تمامیت کارهاست. داشتن برنامهریزی دقیق میتواند در این راه به شما کمک کند.
فرد مسئولیت پذیر چه ویژگی هایی دارد؟
دانستن ویژگیهای افراد مسئولیتپذیر به ما کمک میکند تا چنین ویژگیهایی را تقویت کرده یا در خود ارتقا دهیم. از اصلیترین ویژگیهای افراد مسئولیتپذیر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
داشتن هدف و برنامه منظم
-
دقت کافی روی زمان و زمانبندی
-
لغو برنامه در صورت قادر نبودن به انجام کامل آن پیش از رسیدن موعد مقرر
-
کنترل احساسات و عواطف در بخشهای مختلف کار
-
شکایت نکردن از اوضاع و ادامه دادن مسیر
-
سازگاری با بخشهای مختلف کار
نتایج مثبتی که انسان های مسئولیت پذیر از آن بهره مند می شوند:
-
انسان های مسئولیت پذیر در مقابله با مشکلات گرفتار سرگردانی نخواهند شد.
-
چنین افرادی به علت داشتن انعطاف پذیری، دگرگونی های زندگی را قبول می کنند و مشکلات را با صبر و حوصله هر چه تمام تر از مقابل خود برمیدارند.
-
انسان های مسئولیت پذیر با محیط و اطرافیان هماهنگی بیشتری دارند زیرا با به دست آوردن این مهارت، استقلال نیز به دست آورده اند.
-
بلوغ فکری شخص و شکوفایی استعدادها از دیگر نتایج مثبت مسئولیت پذیری می باشد.
-
انسان های مسئولیت پذیر قابلیت بالایی در انجام به موقع و صحیح کارها دارند.
-
انسان های مسئولیت پذیر اعتماد به نفس بالایی دارند و در هر زمینه ای فعال می باشند.
-
انسان های مسئولیت پذیر در عوض مقصر جلوه دادن دیگران در مشکلات و توجیه شکست ها، آن را می پذیرند.
-
انسان های مسئولیت پذیر برای جبران شکست در جهت موفقیت تلاش می کنند و اموری را که به آنها واگذار می شود به نحو احسن انجام می دهند.
۱۰ راهکار که مسئولیت پذیر بودن شما را تضمین میکند
همان طور که گفتیم مسئولیت پذیری یکی از خصوصیات فردی است که ما را به فردی موفق و قابل اعتماد تبدیل میکند. با رعایت ۱۰ نکته ساده و قابل فهم میتوانیم خصوصیات مسئولیت پذیری را در خودمان پرورش دهیم. مسئولیت پذیری کار دشوار و سختی نیست. فقط کافی است در همهی کارهای خود چند نکته ساده را انجام دهید. با رعایت همهی این نکات خواهید دید که با گذشت زمان به فردی مسئولیت پذیر و قابل اعتماد تبدیل میشوید.
این نکات عبارتند از:
1.اگر کاری را قبول کردید، آن را انجام دهید.
2.ثابت قدم باشید.
3.دیگران را مقصر ندانید و مسئولیت کارهای خود را بپذیرید.
4.دائم شکایت نکنید و بهانه نیاورید.
5.صادق باشید و اشتباهات خود را بپذیرید.
6.کارها و مسئولیت خود را اولویت بندی و مدیریت کنید.
7.قابل اعتماد باشید.
8.عاقلانه تصمیم بگیرید.
9.کارها را به تعویق نیندازید
10.ثابت کنید که از پس وظایف خود برمیآیید.
#آداب و معاشرت
#ارتباط موثر
#مهارت زندگی
#مهارت ارتباطی
#کارگاههای مهارتی
#توسعه فردی
#ارتباط فردی