- روشهای ایجاد و تمرین خودآگاهی
– پذیرش خود
– پذیرش دیگران
– قبول مسئولیت‌ها
– شناخت نقاط قوت و ضعف(چالش)
– شناخت توانمندی‌ها و استعدادها
– شناخت پیشرفت‌ها و موفقیت‌ها
– شناخت نیازها و خواسته‌ها
– شناخت نگرش‌ها و باورها
-شناخت اهداف
-خودتان را روی کاغذ بیاورید.
– خودارزیابی روزانه باثبت وقایع روزانه
– تمرین ذهن آگاهی و مراقبه
-گوش دادن فعال
-
چطور به خودآگاهی برسیم؟
برای اینکه بتوانیم به این مهارت برسیم باید با اجزای خودآگاهی(12 آیتم) آشنا شویم:
1.شناخت ویژگی‌های شخصیتی
شخصیت ما مجموعه‌ای از احساسات، هیجان‌ها، افکار، واکنش‌ها و رفتارهاست که در طول دوره رشد در ما شکل می‌گیرد و تقریبا در طول زندگی الگوی ثابتی دارند. مواردی مثل اینکه هنگام عصبانیت چه واکنشی نشان می‌دهیم، یا اینکه هنگامی که برای بار اول فردی را می‌بینیم با او چگونه رفتار می‌کنیم. یا مثلا وقتی کسی به ما محبت می‌کند چه برداشتی از رفتار او می‌کنیم و…
2.شناخت نقاط قوت
در وجود همه ما یک‌سری ویژگی‌ها و خصوصیات مثبت وجود دارد که برخی از آنها را به خوبی می‌شناسیم و به آنها آگاهیم و بعضی دیگر را به خوبی نمی‌شناسیم و باید با افزایش دانش و آگاهی و همچنین کمک گرفتن از دیگران به وجود آنها در خود پی ببریم.
3.شناخت نقاط ضعف
طبیعتا همه افراد علاوه بر نقاط قوت، نقاط ضعفی هم دارند چون توانایی انسان محدود است از این رو در بعضی موارد قوی و در برخی موارد ضعیف‌تر عمل می‌کند. طبیعتا پی بردن به نقاط ضعف سخت‌تر از نقاط قوت است چون اعتراف کردن به آن کار مشکل‌تری است. از این رو برای یافتن نقاط ضعف خود دانش و آگاهی‌تان درباره مفاهیمی مثل خودپنداره، عزت نفس، اعتماد به نفس و واقع‌بینی افزایش دهید و با تحلیل واکنش‌ها و عملکردهایتان در موقعیت‌های چالش‌برانگیز زندگی و مشکلات و سختی‌ها به‌گونه‌ای واقع‌بینانه آنها را در خود کشف کنید.
4.شناخت توانمندی‌ها و استعدادها
همه ما دارای استعدادهای بالقوه و همچنین توانمندی‌ها و مهارت‌هایی هستیم که سبب شده‌اند در زندگی به موفقیت‌هایی دست پیدا کنیم، مثل: داشتن روابط اجتماعی خوب، گذشت و فداکاری، داشتن استعداد در انجام کارهای هنری و…
5.شناخت پیشرفت‌ها و موفقیت‌ها
همه افراد در طول زندگی توانستند در زمینه‌های مختلف موفقیت‌هایی را به دست بیاورند. هر چه افراد بتوانند بیشتر و بهتر خود را بپذیرند واقع‌بینانه‌تر می‌توانند به شناخت پیشرفت‌ها و موفقیت‌هایشان در زندگی روزمره‌شان برسند.
6.شناخت نیازها و خواسته‌ها
نیازها آن دسته از الزامات هستند که برای وجود و بقا لازم و ضروری‌اند. خواسته‌ها چیزی فراتر از نیازهاست و به نیازهای خود انسان بستگی دارد. درواقع خواسته‌ها روشهای برآورده کردن نیازها هستند. ما با رسیدن به خواسته‌ها نیازهای اساسی‌ترمان را برآورده می‌کنیم. همه انسان‌ها باید نیازها و خواسته‌های خود را بشناسند تا بتوانند در جهت برآورده کردن نیازها و رسیدن به خواسته‌ها از طریق سالم و درست گام بردارند.
7.شناخت نگرش‌ها و باورها
باورها یا نگرش‌ها، اندیشه‌هایی هستند که آنها را درست و صحیح و می‌دانیم. ما درباره موضوعات و مسائل مختلف باورها و نگرش‌های متفاوتی داریم و عملکرد ما در زندگی برمبنای باورهایمان است. انسان از لحظه‌ای که متولد می‌شود شروع به یاد گرفتن می‌کند. علاوه بر راه رفتن و حرف زدن از آموزه‌های والدین و اطرافیان باورهایش شکل می‌گیرد و در گذر زمان در او نهادینه می‌شوند. باورها دو نوع هستند باورهای منطقی و باورهای غیرمنطقی. هر چه باورهایمان را بیشتر بشناسیم و بهتر می‌توانیم باورهای منطقی و غیرمنطقی‌مان را از هم تفکیک و باورهای منطقی و نیروبخش را جایگزین باورهای غیرمنطقی و محدودکننده کنیم.
8.شناخت ارزش‌ها
ارزش یعنی هر چیزی که برای ما خیلی مهم باشد. خیلی از افراد ارزش را با آرزو یا هدف اشتباه می‌گیرند اما ارزش با هدف متفاوت است. مسیر زندگی هر کسی بر اساس ارزش‌ها و اولویت‌های ارزشی او مشخص می‌شود. درواقع انسان‌ها در زندگی بر اساس ارزش‌هایشان انتخاب‌ها، تصمیم‌ها و اقداماتشان را تعیین می‌کنند. به عبارتی دیگر می‌توان گفت ارزش‌ها، ملاک‌هایی هستند که براساس آنها فرد افکار و باورهایش را ارزیابی می‌کند.
9.شناخت اهداف
اهداف، همان خواسته‌هایی هستند که می‌خواهیم در زندگی به آنها برسیم. هدف خواسته واضح، دقیق و روشن از وضعیتی است که می‌خواهیم در آینده داشته باشیم و ذهن‌مان مدام درگیر آن است. داشتن هدف در زندگی مهم است چون بدون هدف حرکت معنایی ندارد. اگر هدف خاصی در زندگی نداشته باشیم و ندانیم هدفمان در زندگی چیست، تقریبا عمرمان به بیهودگی خواهد گذشت و هیچ تلاشی در جهت رسیدن به اهداف هم نخواهیم کرد.
10. پذیرش خود
پذیرش خود یکی از عوامل مؤثر در رشد مهارت خودآگاهی است. خودمان را با تمام نقاط قوت و ضعفمان بپذیریم و دوست داشته‌باشیم. مسلما عوامل متعددی در چگونگی پذیرفتن خود، به همان شکل که هستیم، نقش دارند، اما یکی از عوامل مؤثر، پذیرفتن اشتباهاتی است که از ما سر می‌زنند.
11. پذیرش دیگران
به معنای پذیرش انسان‌هاست به همان شکلی که هستند.
یک عامل مؤثر دیگر در رشد مهارت خودآگاهی پذیرش دیگران است. با وجود تمام شباهت‌ها و تفاوت‌های بین‌فردی، به نظر می‌رسد که ۲ عامل زیربنایی وجود دارد که تمامی تفاوت‌ها از آنها نشئت می‌گیرند، یعنی تفاوت‌های ژنتیکی و توارثی، و تفاوت‌های محیطی که باعث می‌شوند که نتوانید هیچ دو نفری را شبیه به هم پیدا کنید.
12. قبول مسئولیت‌ها
با قبول مسئولیت‌ها، در رشد اعتماد به نفس و رسیدن به خودآگاهی بیشتر گام بسیار مهمی برداشته‌اید. مسئولیت پذیری و درگیر شدن با مسائل مربوط به آن باعث می‌شود که به نقاط قوت و ضعف خود بیشتر پی ببریم. یکی از بزرگ‌ترین موانع در این راه ترس از شکست و اشتباه کردن است.
ممکن است این پرسش در ذهن همه‌ی ما شکل بگیرد که چگونه می‌توان خودآگاهی را پرورش و توسعه داد؟ بدون شک، میزان بالای خودآگاهی هر فرد نشان شخصیت قوی اوست و این توانایی را به وی می‌دهد که با هدف گذاری، داشتن اصالت و اعتماد سازی، بتواند آنها را هدایت کند؛ علاوه بر این، خودآگاهی به افراد شناخت و درک مناسبی از خودشان می‌دهد و باعث می‌شود که با درک بهتر نیازهای دیگران، نقاط ضعف خود را نیز پوشش دهند. روشهای مختلفی برای بهبود این ویژگی وجود دارد.
#آداب و معاشرت
#ارتباط موثر
#مهارت زندگی
#مهارت ارتباطی
#کارگاه‌های مهارتی
#توسعه فردی
#ارتباط فردی