اخبار دنیای نشر, اخبار فرهنگی، ادبی، هنری ایران, اخبار مشق شب, مترجم ها, مولف ها

رحمت الله نجاتی

«رحمت الله نجاتی درهشتم مرداد ماه سال1323 شمسی درشهر دامغان متولد و تحصیلات ابتداتی را درآن شهرودورة متوسطه را در«گنبدکاووس» سپری و درتیرماه 1347 در« بانک سپه » استخدام وحین خدمت ، رشته های مدیریت وحسابداری و بانکداری را گذرانده ودرسال 1378بازنشسته شد . وی از نوجوانی (15سالگی ) با مطبوعات همکاریِ قلمی داشته وازهمان آغازجوانی یعنی سالهای 1342 تا کنون مقالات پژوهشی  متعدّدی درمجلات ادبی«یغما»، «ارمغان»، «آینده» وفصل نامة «فرهنگ قومس»، «فرهنگ مردم» ومجلة هفتگی«سپید وسیاه»، روزنامه های « اطلاعات »، «جوانان»، «ایران» وهفته نامة «کویر»و نیز «یادنامه ها» ومجلّدات « پژوهشهای ایرانشناسی» به چاپ رسانده است. مقالات فوق الاشاره درچند مجموعه تدوین و برای چاپ آماده شده ،«پژوهشگران تاریخ وفرهنگ ایالت قومس» نخستین اثر ایشان است که از نظراهل تحقیق وصاحب نظران  می گذرد.»

استاد رحمت الله نجاتی نویسنده، پژوهشگر و تاریخ‌دان

سخنی راجع به کتاب پژوهشگران تاریخ و فرهنگِ ایالتِ قومس که به کوشش و پژوهش رحمت الله نجاتی توسط انتشارات مشق شب منتشر شده است را با هم بخوانیم.

 

این مجموعة قابل توجه به کوشش رحمت الله نجاتی تألیف  و به همّتِ انتشاراتِ گرامیِ «مشق شب» تهران در360 صفحه به سالِ 1397در 1000نسخه چاپ و منتشر شده است .   کتابِ مزبور همان طور که نامِ آن نشان می دهد ، به معرّفیِ شخصیّت هایی اختصاص دارد که آثارِ ارجمندی در خصوصِ تاریخ و فرهنگِ پرافتخارِ ایالتِ تاریخیِ «قومس» تدوین و طبع و به اهل تحقیق و علاقمندان عرضه داشته اند واز طریقِ تألیفاتِ نفیسِ خود ، محققانِ این عرصه را از مراجعه به متونِ متعدّدِ دیگر بی نیاز کرده اند . وباید اضافه نماید درکتابِ پژوهشگران ، نه تنها شرحِ احوالِ کاملِ این بزرگان موردِ معرّفی و بررسی قرارگرفته ، بلکه مشخصاتِ آثار وتاریخِ چاپ و نیز گزیده ای از متن ومحتوایِ اثر موردِ بحث ، نقل و سعی شده است مطالبی متنوّع انتخاب شود که برای خواننده خسته کننده وکسالت آور نباشد و این موضوع در رابطه با رزومة هریک از پژوهشگران نیز رعایت و موردِ نظر بوده است .

ایالتِ قدیم و نام آور و پر تنوّعِ «قومس» که درعصرِ حاضر به عنوانِ «استان سمنان» در نقشة ایران زمین خود نمایی می کند ، شامل شهرهای گرمسار، سمنان، دامغان ، شاهرود و بسطام و توابع است که البته در سال های اخیر نقاطی از این شهرستانها جدا و شهرستانهای مستقلّی را تشکیل داده اند ، که از آن جمله باید به «آرادان» از گرمسار، «مهدیشهر(سنگسر) و «سرخه« از سمنان و «میامی» ازشاهرود وبسطام اشاره شود که وابسته به این ایالت بوده وهستند .

به هرصورت کتابِ موردِ بحث که به مردمِ شریف و فرهیختة ایالت پیشکش شده ، با مقدمه ای به قلمِ آقای «رضا هوشمند» مدیرِ انتشارات ، و«پیش سخن» نگارشِ آقای «دکترحسن ذوالفقاری» استادِ دانشگاهِ «تربیت مدرس» تنظیم شده که به شمه ای از شرحِ احوالِ مؤلف و سوابقِ تحقیقاتی و همکاری و چاپِ مقالاتِ وی درمجلات و نشریاتِ مختلف اشاره داشته اند و مؤلف نیز در مقدمه به چگونگی و اهدافِ خود برای تدوینِ این مجموعه پرداخته وخوانندگان را به تنظیم و نشرِ مجلّدِ دومِ این کتاب بشارت داده است .

مطالبِ کتابِ مزبور ، درشش فصل تدوین و به چاپ رسیده ، بدین ترتیب که فصلِ اول با عنوان       «ایالتِ قومس» به شخصیّت هایی پرداخته شده که آثارِآنان به کُلِ ایالت اختصاص یافته و اولین نفر، فاضلِ فرهیخته ، شادروان « اسماعیل هنر یغمایی» مؤلفِ کتابِ نفیسِ «جندق و قومس در اواخرِ دورة قاجار» است که دراین اثرضمن تشریحِ اوضاعِ اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسیِ منطقه و اطلاعاتِ مفیدِ ارائه شده ، به شرح احوالِ «نصرت الله خان امیر اعظم» حاکم وفرمانروایِ مقتدرِ ایالت پرداخته وخصوصیاتِ حیرت انگیزی ازاخلاق و روحیاتِ وی نقل کرده که برای خواننده بسیار جالب توجه است . ضمناً شرح احوالِ مرحوم هنر نیز از جاذبه و تنوّع بی بهره نمی باشد .  همچنین در این فصل به زندگی وخدماتِ علمی وادبیِ استادِگرانمایه شادروان « حبیب یغمایی» به طورِ مفصّل اشاره و نکاتِ ظریفی از د.ورانِ عُمرِ مشارالیه بازگو شده که فوق العاده متنوّع و پرجاذبه است .

استادِ فرزانه آقای دکتر«عبدالرفیع حقیقت» که بیش از 15 جلد کتاب در رابطه با تاریخ و فرهنگ و میراثهای فرهنگی و بزرگانِ این ایالت تألیف و منتشر کرده و نیز شرحِ زندگانی و کوشش ها و تحقیقاتِ انحصاریِ این ادیب و مورخِ نامی در این کتاب ، از جایگاهی ویژه برخوردار می باشد .

شرحِ احوال و سفرنامه های استادِ عالی مقام ، شادروان « ایرج افشار» به این ایالت که توأم با تحقیقات و اطلاعاتی نادر ونمونه و بی سابقه می باشد ، دارای اهمیّت وارزشِ پژوهشیِ علمی وماندنی محسوب می شود. ونیزدراین فصل سخن از سیرِ زندگانیِ پرافتخارِ استادِ فرزانه ، شادروان دکتر «منوچهرستوده» است که علاوه برتحقیقات در زمینة میراثهای فرهنگیِ مناطقِ مختلفِ کشور ، راجع به فرهنگِ سمنانی ، سرخه ای ، لاسگردی ، سنگسری و شهمیرزادی ، مجموعة ارجمندی تدوین ودر سال 1342 چاپ و منتشرکرده و همچنین درخصوصِ قلاع اسماعیلیه در مناطقِ قومس کتابی با تصاویرِ متعدّد در سال 1345 عرضه کرده و علاقمندان واهلِ تحقیق باید به متنِ کتابِ پژوهشگرانِ ایالت  مراجعه نمایند تا ازکوشش های علمی و ادبیِ بی نظیرِ استاد آگاهی حاصل نمایند .

شرحِ زندگانیِ استادِگرانمایه آقای « دکترحسن ذوالفقاری» و همچنین پژوهش های مستمرو بسیار ارزندة مشارالیه راجع به ادبا و بزرگان و نامدارانِ ایالت از هرجهت مغتنم و برای محققان مرجعی مطمئن و موردِ یهرد برداری خواهد بود .

ضمناً دراین فصل به شرح احوال وخدمات پژوهشی وآثارِ نفیسِ آقایان «علیرضا شاه حسینی» فاضلِ فرزانه و پرکار ، و«حمیدرضا نظری» (حکمت) ، فرهیختة گرانقدر و مقالاتِ ارزشمندِ نامبردگان پرداخته شده است که بایستی به متنِ کتاب مراجعه شود .

فصلِ دوم ، شخصیّت هایی را در برگرفته که در رابطه با «سمنان» آثاری تألیف و منتشر کرده اند ، از جمله «آرتورکریستن سن» ایران شناس دانمارکی که شرحِ احوالِ مفصّل و تحقیقاتِ ارزندة وی راجع به زبانِ سمنانی وچگونگیِ سفرِ مشارالیه به سمنان و توابع از نکاتِ متنوّعِ این فصل می باشد . همچنین شرحِ احوال و آثارِ نفیسِ استاد «نصرت الله نوحیان»(نوح) و« محمّد احمد پناهی سمنانی» و «خسرو عندلیب سمنانی» (گویا) دراین فصل برای محققان و علاقمندان مغتنم و بسیارارزشمند است .

فصلِ سوم کتاب به پژوهشگرانی پرداخته شده که درخصوصِ شهرِ باستانیِ «دامغان» آثارِ بسیار مفید و ارزشمندی تألیف و چاپ و منتشر کرده اند ، از جمله شادروان استاد « اقبال یغمایی» که می توان گفت قدیمی ترین کتاب راجع به شهرستان دامغان یعنی « جغرافیای تاریخی دامغان» را در سال 1326 شمسی دردستِ محققان قرارداده است . و نیز زنده یاد «محمّدعلی طاهریا» فرهنگیِ فاضل که پنج جلد کتابّ نفیس راجع به تاریخ وفرهنگ و فلکلور و شاعران و بزرگان و اوضاع تاریخی و سیاسی و اقتصادی این شهرستان تدوین و عرضه کرده که تاریخِ چاپ این آثار 1340، 1344، 1347 و 1349 رقم خورده و در بین این آثار کتابِ «دامغان ششهزارساله» از اهمیت ویژه برخوردار است .  استادِ شادروان «علی اصغر کشاورز» با کتاب   « تاریخ صد دروازه» چاپ 1352 واستاد « دکترمحمّد منصور فلامکی» وهمکاران با کتابِ نفیسِ         «بناها وشهردامغان» چاپ سال 1368واستاد «دکترابوالقاسم غلامی مایانی» واستاد «احسان امیرعبداللهیان»  هریک از این شخصیت ها با شرح احوال و آثارِ تألیف و عرضه شده به علاقمندان معرفی شده اند .

فصل چهارم به شهرستان ِ شاهرود و بسطام اشاره دارد و شخصیت هایی چون شادروان استاد                   « محمّدعلی شفیعی» با کتاب « تاریخ جامع شهرستان شاهرود » چاپ سال 1378 ، آقای « سیّد علی اصغر شریعت زاده» وکتاب « فرهنگ مردم شاهرود» چاپ سال 1371 و فاضل گرانمایه آقای «سیّد هادی میرآقایی» باکتاب «بسطام پژوهی» چاپ سال 1393 وآقای «علی اصغر نادری» با کتاب « میغان نامه» چاپ سال 1389 به انضمام شرح احوالِ نامبردگان دراین مجموعه یاد آوری و ثبت گردیده است .

فصل پنجم به شهرستان گرمسار و آرادان مربوط است و شرح احوال وآثارِ پژوهشگرانِ ذیل در این فصل منعکس گردیده :

شادروان «نوش آذراسدی» وکتابِ «نگاهی به گرمسار سرزمین خورشید درخشان» چاپ سال 1378

آقای «ابوالفضل حسنی» وکتاب « ریگان گرمسار، شکوه دیروز ، افتخارامروز» چاپ سال 1388

آقای «یونس شاه حسینی» وکتاب «پاده» (روستایی کهن برکران کویر) چاپ سال 1388

آقای « محمّد رضا پازوکی» وکتاب « اطلس پهلوانان و نامداران ورزش گرمسار، آرادان، ایوان کی» چاپ سال 1394 که هریک ازآثارِ فوق درجای خود ارزشمند و برای اهل تحقیق مغتنم و مفید می باشد .

فصل ششمِ این کتاب مصاحبة نشریة «عصر یاس» با مؤلف را در برگرفته است و مشارالیه در این گفتگوی نسبتاً مفصّل ، به شرح زندگی وفعالیت های تحقیقاتی ونیز اظهار نظر راجع به مسائل گوناگون در پاسخِ سئوالاتِ سردبیر نشریة مزبور پرداخته که متن این مصاحبه جهت آشنایی با عقاید و اندیشه های مؤلف خالی ازفایده نمی باشد .

بر روی هم باید گفته شود که این کتاب حاوی مطالبی مفید و متنوّع است و برای محققان و علاقمندان به زندگانیِ رجال ادبی مرجعی مغتنم محسوب می شود و مشتاقانِ این عرصه بایستی مجلّدی از آن را تهیه و پس ازمطالعه به این موضوع واقف خواهند شدکه مؤلف درتدوینِ کتاب صادقانه کوشش به خرج داده است.

والسلام علی من اتبع الهدی

رحمت الله نجاتی

بازگشت بە لیست

نوشته های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


× سه = 18