نویسنده مقاله: استاد رحمت الله نجاتی
آداب گفت وگو (1)
گفت وگوی مؤثر ، مهارت گم شدهhttps://mashghshab.com/%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%AA%DB%8C/
نویسنده : رضا هوشمند
ناشر : انتشارات «مشق شب» تهران چاپ اول : بهار 1402
کتابی که با عنوان فوق به محضرخوانندگان گرامی معرفی می شود ، حاصل تلاش و کوشش و نگارش ادیب و سخندان فرزانه جناب آقای «رضا هوشمند» ، همشهریِ گرانمایه است که این اثرِ نفیس و پرمحتوا، به نحوی چشم نواز به اندیشمندان و علاقه مندان ارمغان گردیده و در بازار کتاب جلوه گر شده است .
این اثرِ فاخر در 152 صفحه و با شمارگان 1250 نسخه چاپ ومنتشر شده و در اولین اوراق ، این جمله حکیمانه جلوه گری دارد : «تقدیم به : همه کسانی که پیش از تربیت خودشان ، سراغ آموزشِ دیگران نمی روند».
در صفحه بعد فهرست کتاب «آداب گفت وگو» به شرح زیر از نظر می گذرد :
«مقدمه» : صفحه 1 تا 3 ، «گفت وگو» از صفحه 7 الی 14 ، «اصول گفت وگوی سازنده» از صفحه 17 الی24 ، «آداب خوب صحبت کردن» از صفحه 27 الی 36 ، «سبک زبانی» از صفحه 39 الی 55 ، «نشان گذاری کنید» ازصفحه 59 الی 70 ، «پنج اصل برای تقویت گفت وگوی باز در تیم ها» از صفحه 73 الی 76 ، «مراحل گفت وگو: پیش از گفت وگو ، حین گفت وگو، پس از گفت وگو» از صفحه 79 الی 113 ، «بداهه گویی یک مهارت ضروری در گفت و گوست» از صفحه 117 الی 120 ، « چگونگی مدیریت گفت و گوی استرس زا » از صفحه 123 الی131، « ناتوانی در گفت و گو» از صفحه 135 الی 138 ، «با اعتماد به نفس از گفت و گو لذّت ببرید» از صفحه 141 الی 151 ،که بدین ترتیب موضوعات مطرح دراین کتاب مشخص شده است ، وما دراینجا فرازی از مقدمه را جهت پیگیری مطالب برای خوانندگان گرامی نقل می کنیم که نوشته اند :«اگر قرار است با هم زندگی کنیم ، باید یاد بگیریم ، با هم گفت و گو کنیم. گفت و گو یکی از مهم ترین هنرها و مهارت هایی است که هر شخص باید آن را ، به طور کامل فرا گیرد . نحوه گفت و گو و سخن گفتن ، شخصیت شما را به دوستان ، آشنایان ، هم کلاسی ها ، مربیان ، کارفرمایان و همکارانتان ، معرفی می کند . به عبارتی ، نحوه سخن گفتن شما ، نشان دهنده شخصیتِ وجودی شماست. اگر شما ، مهارتِ سخن گفتن را به خوبی ندانید ، حتماً در اجتماع (محل کار، خانواده ، جمع دوستان و همه معاشرت ها) ، با سختی هایی مواجه خواهید شد» (نقل از صفحه 1).
همچنین اشاره دارد که : «سازمان بهداشت جهانی ، بر ضرورت آموزش مهارت های زندگی، برپایه موارد اشاره شده زیر تأکید دارد» :
* ارتقاء سطح سلامت کودکان و نوجوانان و بزرگسالان در سطح جامعه.
* پیشگیری اولیه از بیماری های فراگیر ، در بین کودکان ، نوجوانان و بزرگسالان.
* آماده سازی کودکان و نوجوانان برای شرایط متغیر اجتماعی.
* آماده سازی جامعه ای مطلوب.
* مهیا سازی مسیر اثربخش برای نهادینه سازی دمکراسی.
* بستر سازی برای زندگی کیفی.
* زمینه سازی برای فراگیر سازی صلح و ارتقاء سطح آن.
نویسنده گرانمایه در ادامه به ذکر عناوین مهارت هایی که در سال های اخیر ، در کلاس های آموزشی ، کارگاه های آموزش مهارت های نرم و مهارت های زندگی ، اداره ها ، شرکت ها ، مدارس ، کانون های پرورش فکری کودکان و نوجوانان و مساجد در شهر ها و روستا ها برگزار کرده ، به 22 مورد مهارت از جمله : «مهارت خودآگاهی» «مهارت همدلی» ، «مهارت ارتباط مؤثر»، «مهارت تفکر خلاق» ، «آداب معاشرت» و«مهارت گفت وگو» اشاره دارد که از این میان ، مهارت آداب گفت وگو را ، یکی از مهم ترین مهارت ها» بر شمرده است.(نقل از صفحات 2و3).
چون این کتاب بر اساس «مهارت گفت و گو» شکل گرفته ، لذا لازم می داند گزیده ای مختصر از نخستین مبحث آن یعنی«گفت و گو» را نقل نماید :« گفت و گو عبارت است از نشان دادن احترام به زندگی دیگران و به بیانی دیدن ، شنیدن و فهمیدن آنها.
گفت و و یعنی مصمم بودن برای یادگیری در هنگام مواجهه با تفاوت های شخصیتی ودیدگاهی خود با دیگران و این اتفاق جز با برداشتن دیوار حائل بین فردی و اجتماعی رخ نخواهد داد.
همه چیز با گفت و گو شروع می شود . گفت و گو ، گام اولیه درخلق ارزش است . گفت و گو، نقطه شروع و نیروی وحدت بخش در همه روابط انسانی است.
برای همه ما ، گسترش دایره گفت و گو در جامعه ، گسترش فضایی آسایش و امنیت است ، فضایی که بدانیم درآن پذیرفته شده ایم و جایی داریم.گفت وگوی واقعی ، یک تلاش معنویِ بی وقفه وعمیق است ؛ و به دنبال ایجاد یک دگرگونی اساسی انسانی درخود ودیگران است.
گفت و گو چالشی عظیم برای انسان درارتباط با محیط اطرافش است . با گفت و گو با انگیزه های مخرب ذاتی زندگی انسان روبرو می شوید و نکته مهم و قابل تأمل این است که باید آن را تغییر دهید ، چالشی که انسان را به خود می رساند ، قدرت و انرژی درونی او را افزایش می دهد. من معتقدم انرژی حاصل از این تلاش شجاعانه ، می تواند زنجیره های خود خواهی ، بی تفاوتی و فاصله را ، از زندگی متعالی باز کند و اهدافی که می تواند زندگی را قابل تحمّل ، قابل قبول و برازنده سازد را، در دسترس قرار دهد.چه قلب هایی که به خاطر شکل نگرفتن گفت و گو های سالم ، شکسته شده است و چه اعتماد به نفس هایی که به خاطر عدم درک دیگران ، از بین رفته است.
در اقیانوس گفت وگو است که انسان می تواند واقعاً انسان شود. گفت و گو یک چالش اساسی است که ابتدا از شما می خواهد ، خودتان را تغییر دهید ، نه اینکه سعی کنید دیگران را تغییر دهید.
کلید گفت و گو ، احترام به طرف مقابل ، تمایل به گوش دادن و آمادگی برای یادگیری از اوست و این خود چالش بزرگ تغییر خود است ؛ پیش از تغییر دیگران ، توجه به رفتار ، گفتار و عملکرد خود است.
گفت و گو اولین گام برای از بین بردن ابرهای سیاه سوء ظن ، پیش داوری و بد خواهی است که ، پس زمینه جنگ و درگیری هستند.
گفت و گو انزوای هر ملتی را از جامعه جهانی از بین می برد و به نفع صلح جهانی است. گفت و گو حیات مردمی مشترک را موجب می شود.
گفت و گو توجه به خود است و انسان از احترام به دیگری و دیدن و شنیدن اوست که به خود می پردازد و در این توجه معایب ، نواقص و محدودیت ها کاهش یافته و با ممارست بیشتر از میان برداشته می شود و انسان برای تعامل ، ارتباط و معاشرت ، شرایط لازم را پیدا می کند.
گفت و گو شور را برمی انگیزد و اخلاصِ صداقت را فرا می خواند. گفت و گوی واقعی ، تعاملِ عمیقِ زندگی با زندگی است. مردم و جوامعی که پذیرای گفت و گو هستند دچار رکود نمی شوند . بلکه رشد می کنند و توسعه می یابند… .
شجاعت ملاقات و گفت و گو با مردم ، کاملاً حیاتی است . پس برای احیای حیات انسانی و ارتباطی ، باید چالش ارتباط را بپذیریم و گفت و گو را آغاز کنیم.
انتخاب گفت و گو ، قدم محکم و بلند برای پیروزیِ صلح و انسانیت است … . ( نقل از صفحات 9 الی 12).
و این بود شمّه ای بسیارکوتاه از اولین مبحث این کتابِ متنوّع و آموزنده و سایر موضوعاتِ آن نیز از هرجهت مفید و رهنمود و راه گشای زندگی درجامعه و خانواده است و به عقیده نگارنده این سطور ، اثر مزبور برای هدایت هر فرد درزمینه های مختلف زندگانی ، به ویژه تعامل و همفکری و تفاهم با دیگران و تلاش درجهت مبارزه با معضلات ومشکلات ، تا رسیدن به آرمانهای مطلوب و کسبِ سعادت و نیک بختی ، نسخه ای شفابخش و ارشادی محسوب و درحقیقت مجموعه عظیمی از اصولِ روابط اجتماعی و رفتارِانسانی وچگونگی همبستگی است و چون حکیمی خیرخواه ، در لباس یک مربیِ دلسوز ، همه را در جهت انتخابِ اهدافِ متعالی دستگیر و راهنما می باشد.
بسیار به جا خواهد بود که برای مبارزه با نارسایی ها و ناکامی ها و رهایی از دغدغه ها و دلواپسی ها و پیروزی بر ناتوانی ها و کسب رفاه و آسایش و اوقاتی خوش و ارتباط سالم با دیگران ، بهتراینست که نسخه ای از این کتابِ سراسر پند و اندرز وحکمت را در اختیارگرفته و مکرر در مکرر مطالعه و مطالبِ پر محتوای آن را ملکه ذهن خود بنمائیم ، اطمینان دارد که از این طریق بر بسیاری از مشکلات و استرس های زندگانی فائق آمده و روزگاری بهتر از گذشته را در پیش خواهیم داشت . ان شاءالله.
در پایان برای جناب هوشمند ، این معلم و مربیِ پرتوان و پرتلاش و نیک اندیش و نکته یاب ، از درگاه ایزد متعال سلامتی و سعادت و توفیق روز افزون مسئلت و آرزو داریم و امید است همچنان چنین آثاری پدیدآورند و همگان را از قلم شیوا و توانا و گهر بارِخودشان به فیض برسانند و بمنّه و کَرَمه.
مقدمه استاد رحمت الله نجاتی نویسنده کتاب پژوهشگران ایالت قومس، در خصوص معرفی نویسنده کتاب ِآداب گفت وگو:
“قبل از پرداختن به اصل مطلب ، لازم است شمّه ای کوتاه از فعالیت های ادبی و آموزشی و اجتماعیِ این فاضل متواضع و بی ادعا ، جهت آشنائی بیشترِخوانندگان با ایشان بیان نماید ، بدین ترتیب که آقای هوشمند به عنوان دبیر نهاد«روابط عمومی ایران»، از اعضای پر تلاش و تأثیرگذار این مجمع گرامی است و مایه بسی افتخار و سرافرازی دامغان و دامغانی ها می باشد که بعد از شادروان «میرزابابا مطهری نژاد» که سال های متوالی ریاست آن را عهده دار بودند و «آقای روابط عمومی ایران» لقب داشتند ، این فرهیخته ارجمند نیز در عرصه مزبور حضوری پر ثمر دارد.
همچنین باید یاد آور شود که مشارالیه در بنیان گذاری « خانه تسنیم» دامغان نقشی سازنده داشته و دارد ودر برگزاری مراسم گوناگون و متنوّعِ این تَشَکُلِ مبارک ، تلاش و ابتکارِعمل نشان می دهد و با بیان شیوا و دلنشین خود ، مستمعین را به فیض می رسانند.
یکی دیگر از کوشش ها و اقدامات خیرخواهانه و انسان دوستیِ این اندیشمند فرزانه ، تشکیل کلاس ها و جلسات آموزشی دراقصی نقاط کم برخوردار، به ویژه درروستاهای دور افتاده جنوب دامغان ، نظیر «کوزر» ، «رشم» ، «حسینان» و سایر آبادی های اطراف «معلمان» است ، بدین ترتیب که با وسیله شخصیِ خود ، بسیاری از اوقات فراغت ، چه درایام تعطیل و غیرِ تعطیل ، به آن سامان عزیمت و با هماهنگی نهادهای آموزشی ودیگر سازمان ها نظیرِ«کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان» و نیزخانواده ها ، کلاس های ویژه و جلسات آموزشی با حضور والدین تشکیل داده و با سخنان گرم و پرتأثیر ، رفتار و گفتاراجتماعی و اصول معاشرت و نحوه سلوک با والدین و فرزندان و نیز نوجوانان با یکدیگر و خانواده را به اقشار مختلف تعلیم می دهد و دانش آموزان را به دقت و پیگیری ، و تلاش برای ادامه تحصیل تشویق ، و این فعالیتِ نوع دوستی مورد استقبال و ستایش آنان و مسئولین مربوطه قرارگرفته و مسلّم است که این حرکتِ مردمی از هرجهت مؤثر بوده و بازدهیِ آن شایستة قدردانی و سپاسگزاریِ ویژه می باشد.
همچنین باید گفته شود که، آقای هوشمند از ناشرانِ برجسته تهران و از اعضای مؤثر و پرتلاش اتحادی ناشران مرکز است و انتشارات «مشق شب» با ملکیت و مدیریت ایشان در چاپ و انتشارکتب با موضوعات متنوّع ، مورد توجه و استقبال اهل قلم می باشد و باید تصریح نماید که آقای هوشمند درجهتِ چاپ و نشرآثارِ همشهریان دامغانی محبت و عنایت مضاعف دارد ، که درهمین جا بایستی ازاین حُسنِ توجه و کرامتِ بی دریغِ مشارالیه امتنان و سپاسگزاری داشته باشیم.”
#کویر_امروز
#آداب _گفت و گو
#رضا _هوشمند
#کارگاه های_ارتباط_مهارتی
#مهارت _ زندگی
#روستا
#گفت وگو
#زندگی_ بهتر