چند راهکار طلایی برای بهبود مهارت‌های ارتباط فردی و اجتماعی

چیزی که گفته می‌شود، الزاما همان نیست که شنیده می‌شود

هنگام برقراری ارتباط، نه تنها اطلاعات و دانسته‌ها که احساسات، نگرش‌ها و ارزش‌های خود را به اشتراک می‌گذاریم.
شاید به نظر برسد ایجاد ارتباط یک امر طبیعی و حتی غریزی است و همه می‌توانند آن را انجام دهند.

شاید ایجاد ارتباط، امری طبیعی و غریزی باشد، اما ارتباط موثر چیز دیگری است.

ایجاد ارتباط موثر نیازمند آموزش، تمرین و به کارگیری مهارت‌هایی است که از جمله می‌توان به مهارت خوب گوش دادن، ساده و بدون پیچیدگی سخن گفتن، رعایت زبان بدن مناسب و دقت در لحن بیان و طرز ادای کلمات، شناخت قابلیت‌های محیطی، درک زمان و مکان ارتباط گرفتن و .. اشاره کرد.

برخورداری از مهارت‌های فردی و اجتماعی راهی است برای کاهش و حذف سوء‌تفاهم‌ها، کج فهمی‌ها، کم فهمی‌ها، برداشت‌های نادرست و ایجاد دشمنی و کینه‌هایی که سبب ساز آن، برداشت متفاوت از یک کلام، گفتار و رفتار واحد است.
فرستنده پیام با نیتی پیام را مخابره کرده، گیرنده به گونه‌ای دیگر آن را برداشت کرده است.
این امر می‌تواند آغاز یک فاجعه در ارتباط باشد.
پیام یکی است، چگونه است که چیزی گفته می‌شود و چیز دیگری برداشت می‌شود؟!
نبود زبان مشترک و عدم شناخت از قواعد استاندارد و مشترک است که موجب سوء برداشت و نقص برداشت می‌شود.

ارتباط موثر و تاثیر آن علاوه بر ارتباطات میان فردی و عمومی در حوزه کسب‌وکار هم جایگاه خود را دارد.
بر اساس پژوهش صورت گرفته در شرکت‌هایی در ایالت متحده و انگلیس، با حداقل ۱۰۰ هزار کارمند، به طور متوسط ۴/۶۲ میلیون دلار در سال، به دلیل ارتباطات ضعیف از دست داده‌اند.
از سوی دیگر، درشرکت‌هایی که توسط افرادی که با اصول برقراری ارتباط موثر آشنا بودند و آن را به کار می‌گرفتند، در کل ۵۰ درصد بازدهی  بیشتری داشتند.
ارتباط موثر در زندگی اجتماعی همچون کسب‌وکار با برقراری ارتباط موثر زندگی بهتر با روابط بهینه و سالم‌تری خواهد بود.
با گوش دادن فعال،
بازخورد دادن و گرفتن،
طرح پرسش‌های هدفمند و دریافت پاسخ‌های کارآمد در ارتباط،
همدلی،
احترام به مخاطب،
پاسخگویی،
و همچنین توجه و درک دادها و پیام‌های غیر کلامی،
ایجاد صمیمیت و اعتماد به نفس
و بومی سازی و به بیانی تطبیق سبک ارتباطی خود با مخاطب
می‌توانیم به ارتباط بهتر فردی، اجتماعی و همچنین موفقیت بیشتر در کسب‌وکارمان امیدوار باشیم.

چند راهکار طلایی برای بهبود مهارت‌های ارتباط فردی و اجتماعی

۱. دیالوگ‌های خود و پاسخ‌های احتمالی را تمرین و دوره کنید.
۲. صبر و تحمل در سخن گفتن و شنیدن کلید طلایی گفت‌وگوی موثر است.
۳.نخست اندیشیدن، سپس بررسی کلام و سنجش جوانب آن، انتخاب گزیده ترین واژگان، سپس لب به سخن گشودن، والا سکوت کنید و شنونده حرفه‌ای باشید.
۴. آهنگ و تن صدا، فراز و فرود، رسایی کلام را همچون ترانه خوان‌های حرفه ای پیش از کنسرت(گفت‌وگو)، امتحان کنید و مراقب باشید شنونده شما آگاه است و متوجه لحن کلام شماست. شمرده، آرام، رسا، گرم، محکم، متین و گویا سخن بگویید.
۵. زیاده گویی آفت کلام است. داستان‌گویی را تمرین کنید و موضوع گفت‌وگو راستگویی به روانی یک داستان جذاب با طنز کلامی، شعر و نقل قول‌های هدفمند تزئین کنید. گفت‌وگو باید شبیه بشقاب غذای فرانسوی‌ها، یک نقاشی باشد روی بوم ذهن شنونده.
۶.سخنران یک جلسه بزرگ یا یک طرف از گفت‌وگوی دو نفره توفیر ندارد، برای دریافت ارتباط موثر خوب است اطلاعاتی همچون سطح علمی مخاطب، پیشینه فرهنگی، مذهبی، علایق، حساسیت‌ها و .. شنونده یا شنوندگان خود را بداند.
۷. یک مورد ظریف ایجاد، حفظ و تداوم ارتباط چشمی با مخاطب است. علاوه بر آن بهره بردن از زبان بدنی که تمرین دارد و آموزش دیده است می‌تواند بسیار کارساز باشد.
۸. در ارتباط‌های کاری پس از برقراری ارتباط کلامی، به پیگیری ارتباط، با ارسال بازخورد، خلاصه‌ای از جلسه، یا بیان نکات مهم و کلیدی جلسه در ایمیل؛ توصیه می‌شود. این موضوع در گفت‌وگوهای دوستانه، خانوادگی و حتی عاشقانه هم می‌توانید تسریع پیدا کند. البته توصیه می‌شود ظرافت هر ارتباطی را با توجه به جنس آن باید رعایت کنیم. مثلاً پس از یک گفت‌وگوی عاشقانه، خلاصه جلسه و دستور آن و نتایج را ارسال نکنید، چراکه احتمالا از سوی نفر مقابل بخش نامه‌ای صادر خواهد شد که شما از مفاد آن راضی نخواهید بود.
شنوندگان جلسات شغلی و کاری خوب است به اطلاعات و پیام های ارسالی جلسه واکنش نشان دهند و در فرصت‌های ایجاد شده تمامی پرسش ها و شبهات را مطرح و پاسخ بگیرند.

با این که سخن به لطف آب است
کم گفتن هر سخن صواب است

آب ار چه همه زلال خیزد
از خوردن ِ پر‌، ملال خیزد

کم گوی و گزیده گوی چون دُر
تا ز اندک تو جهان شود پر

لیلی و مجنونِ نظامی

برداشت از کتاب ارتباط موثر:

به‌قلم رضا هوشمند