چطور یک سخنران حرفه‌ای باشیم؟

سخنرانی، بیان مطلب، کنفرانس، اجرا و هر نامی که به نحوی ارائه محتوایی به دیگران باشد، یکی از علاقمندی‌ها، نقاط قوت و در عین حال ترس‌های بشر در تمام اعصار بوده است.
آری سخن گفتن مقابل دیگران ترس دارد.
حرفه‌ای‌ترین سخنواران هم ته دلشان قبل و حین سخنرانی ترس و استرس دارند.
البته آنچه مسلم است و به اثبات رسیده ترس و استرس مدیریت شده در روندِ سخنرانی و ارائه موثر است.

در زمان ارسطو سه نوع خطابه وجود داشت:
خطابه قضایی: سخنرانی که به موضوع‌های گذشته می‌پرداخته.
خطابه منافرات: تجلیل و مدح که به گفته ارسطو به جای مرده، عزاداران را مورد خطاب قرار می‌دهد.
خطابه مشاورات: مثالش خطابه سیاسی بود و در آن سخنران سعی می‌کرد حضار را ترغیب کند تا در آینده نزدیک اقدام خاصی را انجام دهند.

ارسطو از آموزگاران اولیه فن خطابه است و جالب است بدانید هنوز هم دیدگاهش بعد از سال‌ها، مستند و استدالالش قابل دفاع است.
ارسطو کتابی دارد به نام فن خطابه که مطالعه آن را برای آموختن فن بیان، علاوه بر آموزش‌ها و تمرین‌های مختلف امروزی توصیه می‌کنم. ارسطو در کتاب فن خطابه چنین می‌نویسد:
یک سخنران باید بر سه چیز مسلط باشد.
۱. استدلال
۲. ارائه
۳. مخاطب

در ادامه به جمله کلیدی و درستی اشاره می‌کند.
باید هر ترفندی را که می‌خواهید به کار ببندید، از قبل آماده کنید؛ به عبارت دیگر “آمادگی” مهم‌ترین مسئله است.

در ادامه شش ابزار سخنوری از قول ارسطو را با هم مرور می‌کنیم.
۱.آنافورا
۲. وارونگی
۳.کنایه
۴. پرسش‌های بلاغی
۵. قیاس
۶‌.تضاد
در توضیح پنج مورد بالا خوب است بدانیم:

۱. آنافورا: تکرار یک کلمه یا عبارت در طول سخنرانی است. عبارتی شعارگونه، زیبا و تاثیر گذار

۲. وارونگی: وارونه کردن ترتیب معمول کلمات، مثلا: به جای “شادمانی اش بی حد و اندازه است.”
بگویید: “بی حد و اندازه است شادمانی‌اش”

۳. کنایه: این مورد را ما در فرهنگ عامه امان خوب بلدیم. گفتن مطلبی در حالیکه خلاف آن مد نظر است.
بعد از سخنرانی طولانی و خسته کننده کسی بگوییم؛ ” استاد از بیانات موجز و ارزشمند شما لذت بی نهایت بردیم”

۴. پرسش‌های بلاغی: مطرح گردن پرسش‌هایی نه به دلیل کسب اطلاعات و پاسخ آنها، و هدفش چیز دیگری است. مثلا: مایلی امتحانات کنکور را با بهترین نتیجه بگذرانی؟

۵. قیاس: مقایسه کردن، به دلیل ایجاد سابقه ذهنی ماندگارتر در ذهن مخاطب.
مثل ناودان وقتی باران بی امان می‌بارید، مشغول شکوه و صدا بود. مثل پرستو، یک جا بند نمی‌شود و دائم در سفر است.

۶‌. تضاد: یک فکر متضاد برای ایجاد تنش
“او زیبا، قوی و غمگین بود.”

یک توصیه و تمام:
♦متن خود را چندین بار با صدای بلند بخوانید‌.
♦از روی متن خود با رعایت مکث ها، رعایت حالات صدا در مواجهه با کلمات،فراز و فرود صدا و … مهم است.
♦بعد از تمرین زیاد، یک نوبت صدایتان را ضبط کنید، قلم به دست بگیرید و جاهایی که قواعد درست خوانش، لحن و … را رعایت نکرده‌اید را یادداشت کنید.
♦با نیت رفع اشکال‌ها، یک بار دیگر صدایتان را ضبط کنید و تا بهترین ارائه به این کار ادامه دهید.
♦زمان مطلب را با زمان مناسب ارائه منطبق کنید.
♦به نظر من ارائه یک برگه پر شده آ۴ حدود چهار دقیقه طول می‌کشد.
♦حالا آماده‌ای برای یک سخنرانی عالی؟
یک لحظه صبر کن
♦چک لیستی از همه مواردی که باید انجام‌دهی، هماهنگ باشی و حتی مواردی که مستقیما در حوزه تو نیست اما در اجرای تو سهم دارد را چک کن‌.
♦قبلا سالن، سن، ارتفاع و جای میکرفون را چک کن.
♦یک بار دیگر جلوی آیینه قدی بایست. قبل از رفتن روی سن، از یکی از افراد امن تیم بخواه ایرادهایت را یادآوری کند.
یک مقدار آب ولرم بنوش.
♦خوردن غذای سنگین و زیاد و نوشابه‌های گاز‌دار هم که می‌دانی، می‌توانند در اجرا فاجعه باشد؛ صدای بد و ناموزون، باد گلو، سلفه و … از عوارض آن‌هاست که اگر آبرویت را نبرد، لااقل تمرکزت را می‌گیرد.
♦به مخاطبان خود نگاه کنید.
♦یاداشتی از تیترهای کلیدی، اسامی، سمت‌ها و سین برنامه در جیبت داشته باش.
♦یک لبخند کوچک و آرامش در رفتار کولاک می‌کند.
♦مراقب حرکت‌های اضافی، دست، پا و سر و صورتت باش.
♦شما کار دیگری جز اجرای عالی نداری، پس به چیزهای دیگر توجه نشان نده.
♦” اگر آخر سالن دو نفر دارند دعوا می‌کنند، میانجیگری در لحظه ارائه، وظیفه تو نیست، سالن انتظامات دارد.

♦یک نفس عمیق بکش
دو حالت بیشتر ندارد یا یک ارائه محشر خواهی داشت، یا گند می‌زنی و یک تجربه ناب برای بار بعد.
پس یا علی بگو و برو به امید خدا.
همین

پی‌نوشت:
برای اینکه بدانی چقدر نقش تو به عنوان یک سخنران مهم است مطلب زیر را بخوان، دوبار بخوان.
یک سخنران خوب، شنوندگان را برای تغییر عقیده مجاب می‌کند و در عین حال این احساس را به آن‌ها می‌دهد که این تغییر عقیده، تصمیم خودشان بوده است.